چکیده:
در سالهای اخیر صنایع پلاستیک نیز همچون سایر صنایع در این سالها توسعه چشمگیری داشته است. بهطوری که
تعداد و ظرفیت واحدهای تولید انواع پلاستیک از ۲۷۰۰ عدد و ظرفیت ۱/۳ میلیون تن در سال ۷۳ به ۵۵۲۷ عدد و
ظرفیت ٩ میلیون تن در سال ۸۷ افزایش داشته که از لحاظ تعداد واحد 1۱۰۵ و از لحاظ ظرفیت 1۵۹۲ رشد کرده است.
طبق بررسیهای بهعملآمده در حال حاضر روزانه ۷۰۰۰ تن زباله در تهران دفع میشود که ۴/۶ درصد از آن را مشمع و
مواد پلاستیکی تشکیل میدهد. افزایش استفاده از ظروف یکبارمصرف باعث تجمع ترکیب شیمیایی پلیاتیلن ترفتالات
(شوارتز» گودمن» ۱۳۷۷) در ضایعات شهرداری شده است. بر اساس آمار موجود تا سال ۸۳ سالیانه ۵۴۰ هزار تن زبالههای
پلاستیکی مصرف اعم از ظروف یکبارمصرف» بطریهای نوشابه و...وارد طبیعت میشد. تا چند سال اخیر روش بازیابی
پلاستیک در تهران تجربی بوده و توسط نیروی انسانی صورت میگرفت. یکی از مشکلات بازیافت پلاستیک در تهران
عدم رعایت اصول بهداشتی در فرآیند بازیافت ضایعات است. ازآنجاکه منطقه ۱۴ یکی از مهمترین مناطق شهر تهران به
لحاظ وسعت و همچنین دارای بودن بافت فرسوده شهری است» سعی شده است تا مشکلات جمعآوری و دفع پسماند
بهصورت کاملا جامع با استفاده از مدیریت و برنامهریزی دقیق جهت آموزش تفکیک از مبدا زباله شهروندان توسط
آموزشگران بازیافت کاهش داده شود. ناحیه ۲ منطقه ۱۴ شهرداری تهران دارای بیشترین وسعت (۸/۳۹۲ هکتار)» بیشترین
جمعیت (۱۴۵/۰۰۰ نفر) بیشترین تعداد خانوار (۳۵/۵۰۰) و بیشترین تعداد مراکز تجاری (بیش از ۵۱۰۰) در بین نواحی ۶
گانه این منطقه است و این آموزشها بهطور دقیق و برنامهریزیشده در سطح منطقه اعمال گردید. شکی نیست که
آموزش در بهبود روند تفکیک زباله از مبدا نقش بسزایی در ارتقا سطح بازیافت شهروندان داشته است. آمار ارائهشده
بهخوبی نمایگر این مطلب میباشند. روش مطالعه در این پژوهش استفاده از آمار و اطلاعات موجود در اداره بازیافت
منطقه ۱۴ و مصاحبه عمیق با مسئولین امر میباشد.
خلاصه ماشینی:
ازآنجاکه منطقه 14 یکی از مهمترین مناطق شهر تهران به لحاظ وسعت و همچنین دارای بودن بافت فرسوده شهری است، سعی شده است تا مشکلات جمعآوری و دفع پسماند بهصورت کاملاً جامع با استفاده از مدیریت و برنامهریزی دقیق جهت آموزش تفکیک از مبدأ زباله شهروندان توسط آموزشگران بازیافت کاهش داده شود.
طبعاً استفاده بیرویه از وسایل پلاستیکی و ظروف یکبارمصرف هم نقش بسیاری در تولید انبوه این زائدات دارد، دراینبین منطقه 14 شهرداری تهران بهعنوان یکی از مناطقی که بیشترین بافت مسکونی را در خود جایداده و البته این بافت مسکونی از تراکم بسیار بالایی نیز برخوردارند، سهم شایانذکری در میزان مصرف این مواد دارد.
مدیریت زباله ها(پسمانداري) بایستی برمبناي حداکثر بازیافت و حداقل مواد زاید نهایی، با رعایت تمامی معیارهاي لازم براي حفظ محیط زیست و توسعه پایدار انجام شود(Solid waste Management, collect and transport, sanitary ware and composting, 2010) بهینهسازی و تجدید نظر کلی در شیوه ها و تکنولوژی تفکیک مواد از مبداء به گونه ای که مواد جامد غیر نیاز و یا مواد جامدی که حاوی سایر موارد غیر قابل ارزش بازیافت میباشند و یا متفاوت از نوع مدنظر جهت بازیافت میباشند موجب بالا رفتن هزینه های جداسازی و تفکیک مجدد درعملیات چرخه بازگشت مواد گردیده که خود عامل مهمی درهزینه های اقتصادی این پروژه ها می گردد.
12- آموزش به شهروندان در رابطه با اثرات مخرب پلاستیک و پیامدهای زیستمحیطی آن و ترویج فرهنگ استفاده از ظروف گیاهی که این مهم در حال حاضر در ناحیه 2 منطقه 14 شهرداری تهران در حال انجام است.