چکیده:
هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت محتوای کتاب های درسی دوره متوسطه دوم درخصوص توجه به مولفه های مفهومی ایثار و شهادت است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه ی پژوهشی شامل تمام کتاب های درسی دوره ی متوسطه دوم است که در سال ۱۳۹۹ چاپ شده و نمونه ی تحقیق شامی ۱۶ جلد از کتاب های درسی است که به صورت هدفمند انتخاب شده است. یافته های پژوهش نشان داد که فراوانی مولفه های ایثار و شهادت در کتاب های درسی رشته علوم انسانی ۷۰۶ مورد و در کتاب های درسی مشترک رشته های تجربی و ریاضی، ۶۱۷ مورد است. نتایج آزمون خی دو، معنی دار بودن این تفاوت را نشان داده است. در مجموع یافته های پژوهش بیانگر این است که در کتاب های درسی دوره متوسطه دوم توجه متعادلی به مولفه های مفهومی ایثار و شهادت نشده است.
The purpose of this research is to investigate the amount of attention to the Components of Culture of isar (sacrifice) and martyrdom in secondary school textbooks. The research method is descriptive and the type of content analysis. The statistical population of this study is all secondary school books that published in 2020. Sixteen volumes were intentionally collected in the sample. Findings showed that the frequency of sacrifice and martyrdom components in humanities textbooks was 706 and in common textbooks of experimental and mathematical disciplines are 617. The result of the chi-square test showed significance of that difference. In general, the research findings indicate that in the secondary school textbooks, balanced attention has not been paid to the conceptual components of sacrifice and martyrdom.
خلاصه ماشینی:
مقدمزاده و همکاران (1394) در پژوهشی با عنوان «بررسی جایگاه الگوی مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت و ارزیابی میزان تحقق آن، در اهداف مصوب دوره متوسطه آموزشوپرورش جمهوری اسلامی ایران»، نشان دادند که در این اهداف بیشترین توجه به مؤلفهی «صفات عملی ایثار و شهادت» شده است و به مؤلفهی «پیامدهای فردی و اجتماعی ایثار و شهادت» توجه کمتری شده است.
در این پایه تحصیلی به ترتیب به مؤلفههای «مفاهیم تداعیگر ایثار و شهادت» با 82 فراوانی (3/60 درصد)، «نام شهدا» با 53 فراوانی (39 درصد)، «صفات عملی شهدا و ایثارگران» با 1 فراوانی (7/ درصد) توجه بیشتری شده و به مؤلفههای «تعاریف ایثار و شهادت»، «پیامدهای فردی و اجتماعی ایثار و شهادت»، «تجهیزات مورد استفاده ایثارگران» و «جایگاه و ارزش ایثار و شهادت» هیچ اشارهای نشده است.
در این پایه تحصیلی به مؤلفههای «مفاهیم تداعیگر ایثار و شهادت» با 83 فراوانی (4/93 درصد)، «نام شهدا» و «صفات عملی شهدا و ایثارگران» هرکدام با 2 فراوانی (2/2 درصد)، «جایگاه و ارزش ایثار و شهادت» و «پیامدهای فردی و اجتماعی ایثار و شهادت» با 1 فراوانی (1/1 درصد) توجه بیشتری شده و به مؤلفههای «تعاریف ایثار و شهادت» و «تجهیزات دفاعی» هیچ اشارهای نشده است.
یافتههای پژوهش بیانگر این است که در کتابهای درسی دوره متوسطه دوم به مؤلفههای «تعاریف ایثار و شهادت»، «جایگاه و ارزش ایثار و شهادت» و «پیامدهای فردی و اجتماعی ایثار و شهادت» توجه کمی مبذول شده است.