چکیده:
دشت آبرفتی جنوب ری از دهة 1330 به واسطه نزدیکی به تهران و خطوط ارتباطی، داشتن زمینهای هموار و منابع آب، کانون استقرار صنایع عظیمی چون پالایشگاه نفت تهران و مجموعه های مرتبط گردیده که آلایندگی خصلت ذاتی همة آنهاست. هدف این تحقیق بررسی منابع آلایندگی و گسترة فضایی عناصر آلاینده، مشتمل بر ترکیبات نفتی، نیکل، وانادیم، روی و گوگرد در هوا، خاک و گیاهان در محدوده شهری باقرشهر بوده است. محدوده مطالعاتی در 4 کیلومتری جنوب شهر تهران قرار گرفته و 5/551 هکتار وسعت دارد. منبع داده ها، سنجش های مستقیم صورت گرفته به کارفرمایی شهرداری باقرشهر بوده که با استفاده از ابزارIDW در سیستم اطلاعات جغرافیایی میانیابی شده و تفسیر نتایج، از روی نقشه های حاصل، صورت پذیرفته است. یافته های تحقیق گویای سطح بالای آلودگی در هوا، خاک و گیاهان است. در نیمی از اوقات، غلظت ذرات معلق در هوا فراتر از حد استاندارد بوده و برای خاکها نیز میانگین رقم mg/kg15362 ترکیبات نفتی درخاک، روشنگر شدت آلودگیهاست. پهنه بندی کلی آلاینده ها نشانگر آلودگی بیشتر نواحی جنوبشرقی شهر است که با پهنه بندی آلاینده ها در خاک انطباق زیاد داشته و با پهنه بندی در گیاهان نیز کم و بیش منطبق است اما با پراکندگی آلاینده های هوا منطبق نمی باشد. منشاء آلودگیهای جوی، صنایع منطقه، عملیات بارگیری و حمل سوخت و حمل و نقل بوده است. نفوذ آلودگیها به خاک و گیاهان کمتر از منشاء جوی بوده و عبور کانال فاضلاب وآبیاری فضای سبز با آبهای آلودة چاههایی که در داخل و اطراف شهر قرار دارند در پراکنش آلودگیها تاثیرگذار بوده اند.
Since the mid-20th century, alluvial plains in the south of Rey township, due to the vicinity to Tehran city and roads, has favored the establishment of giant plants such as Tehran oil refinery and its auxiliary that air and land pollutions are inevitably part of such industries. This study is provided to investigate the sources and spatial spreading of a contaminant in the air, soils, and plants of Baghershar town. The studied town locates in 4 km from Tehran and has an area of 551.5 hectares. The data obtained from the measurements had been done by Baghershahr municipality in 2016. Resource data were arranged within a GIS framework and it is used interpolation methods to produce zoning maps. Findings show that in half of the time, the concentration of particles in the air, exceeds the standard limit, and for soils, the average amount of 15362 mg/kg of TPHs indicate high contamination. Combined zoning maps showed that southeast of the city was more polluted. This zoning map is highly consistent with the zoning of pollutants in the soil and is more or less consistent with the zoning in plants, but does not conform to zoning map of air pollutants. Plants and industrial complexes, loading, and transferring fuels, and transportation were a source of atmospheric pollution. Penetration of contaminants into soils and plants is often from non-atmospheric origins, but passing the wastewater channel alongside the town, and green spaces irrigation with polluted water extracted from wells, affecting contaminants spreading.
خلاصه ماشینی:
مجله مخاطرات محیط طبیعی، دوره هشتم ، شماره بیست و دوم ، زمستان ١٣٩٨ تاریخ دریافت مقاله : ١٣٩٧/٠٩/١٢ تاریخ بازنگری اولیه مقاله : ١٣٩٧/١١/١٩ تاریخ پذیرش مقاله : ١٣٩٨/٠٢/١٨ صفحات : ١٧٨ - ١٦٣ تحلیل گسترۀ فضایی مواد و عناصر آلاینده در محدوده شهری باقرشهر تهران *1 حبیب اله فصیحی چکیده دشت آبرفتی جنوب ری از دهۀ ١٣٣٠ به واسطه نزدیکی به تهران و خطوط ارتباطی ، داشتن زمین های هموار و منابع آب ، کانون استقرار صنایع عظیمی چون پالایشگاه نفت تهران و مجموعه های مرتبط گردیده که آلایندگی خصلت ذاتی همۀ آنهاست .
هدف این تحقیق بررسی منابع آلایندگی و گسترۀ فضایی عناصر آلاینده ، مشتمل بر ترکیبات نفتی، نیکل ، وانادیم ، روی و گوگرد در هوا، خاک و گیاهان در محدوده شهری باقرشهر بوده است .
صنایعی چون نیروگاه های حرارتی برق و پالایشگاه ها و مجموعه های مکمل آنها که شامل تاسیسات و تجهیزات انبار و ذخیره مواد سوختی و فرآیند توزیع و پخش این فرآورده هاست به - واسطه پتانسیل بالای آلایندگی و سمیت و خطرآفرینی مواد انتشار دهنده به محیط ، شاید در راس صنایع آلاینده امروز قرار داشته باشند (٢٠١٦ ,Environment and Climate Change Canada).
جهاد دانشگاهی دانشگاه الزهرا(١٣٩٢) میزان هیدروکربن های نفتی و عناصر سنگین (نیکل و وانادیم ) در محصولات و خاکهای کشاورزی جنوب پالایشگاه را بررسی و اندازه گیری نموده است .