چکیده:
با پیچیده شدن نظامهای پولی، ادبیات پردامنهای در این حوزه شکلگرفته و بحث بر سر ماهیت پول، یکی از ادامهدارترین موضوعات نزد اندیشمندان بوده است. این مقاله، ضمن بررسی نظریههای منتخب اقتصاددانان کلاسیک و اندیشمندان مسلمانی که در این حوزه تحقیق کردهاند، با استفاده از روش تطبیقی استدلالی، به دنبال بررسی علت ارزشمندی پول و ارتباط آن با بهره پولی میباشد. یافتههای مقاله نشان میدهد که پول کالا نبوده و ارزشمندی آن صرفا به علت توافق حاکمیت و جامعه، بر سر شمارندگی ارزشهای حقیقی است که باید معتبر بماند. همچنین بر اساس مفاهیم بازدهی نقدی و غیرنقدی داراییها، امکان بازدهی نقدی برای پول وجود ندارد. بازدهی غیرنقدی مثبت یا منفی نیز در صورت عدم برابری ارزش اسمی و حقیقی پول، که ناشر موظف به حفظ آن است، ایجاد شده و به صورت کالایی بالفعل میشود. افزون بر این، به علت ماهیت پول، بازدهی غیرنقدی اولا، یقینی و مداوم نیست، ثانیا، متعلق به دارنده پول است. در قرارداد قرض، دارنده پول قرض گیرنده است، ازاینرو، هیچ توجیه حقوقی اقتصادی برای بهره، به علت وجود بازدهی برای پول نمیتوان متصور شد و بهره در نظام پولی خود برهم زننده معیار شمارش ارزشها و انحراف کارکرد پول از فلسفه پیدایش آن میشود.
One of the most ongoing issues for thinkers is discussion of the essence of money and extensive literature has been formed in this field because of the complexity of monetary systems. This study examines the selected theories of classical economists and Muslim thinkers who have researched in this field seeks to investigate the cause of the value for money and its relationship to monetary interest for using a comparative-reasoning method. It is not possible to cash yield for money according to the concepts of cash and non-cash yields to assets. Positive or negative non-cash returns are also generated if the nominal and real value of money, which the issuer is obliged to maintain, are not equal and become a real commodity. Also, first non-cash yields are not certain and continuous because of the essence of money, second, it belongs to who has money. a person has money is borrower based on debt agreement, no legal-economic justification for interest can be considered because of the yield to cash and Interest in its monetary system disrupts the criterion of counting values and deviates the function of money from the philosophy of its origin.
خلاصه ماشینی:
ارزش پول ازنظر این پژوهش، اولاً مطابق نظر لاو، هیوم و در میان نظریه پردازان مسلمان، شهید مطهری، ارزشمندی پول صرفاً به علت رتبهبندی کردن کالاها و واسطة مبادله بودن آن است که با تعهد مقام پولی، بر سر شمارندگی پول حاصل میشود؛ حتی اگر از دسته پولهای کالایی و فلزی باشد؛ زیرا درصورتیکه کالا یا فلز باارزشی، پول شود کارکرد دیگر خود را از دست خواهد داد.
بر این اساس، ازآنجاکه پول رسید بدهی ناشر و دارای ارزش مبادلهای است و دارندة آن مالک آن بوده و در صورت ربوده شدن، میتواند نسبت به آن دعاوی حقوقی کند؛ در سطح خرد، دارایی به شمار میرود؛ اما کماکان کالا نیست؛ زیرا نگهداری پول بهعنوان بخشی از دارایی، برای شخص مطلوبیت ایجاد نمیکند؛ بلکه نگهداری آن به معنای نگهداری قدرت خرید است؛ زیرا مطلوبیت احساس خشنودی است که از مصرف کالاها و خدمات به دست میآید.
ثانیاً، اينكه امکان بازدهی نقدی برای پول وجود ندارد و بازدهی غیرنقدی مثبت یا منفی آن نیز از طریق کالاها و خدمات بالفعل شده، در صورت عدم برابری ارزش اسمی و حقیقی پول، که ناشر موظف به حفظ آن است، ایجاد و در صورت ایجاد از منظر حقوقی، به علت ماهیت پول، متعلق به دارندهی آن است.
از نظر این پژوهش، اولاً پول ماهیتاً کالا نیست و ارزشمندی آن، نه به علت مطلوبیت نهاییِ ناشی از مصرف و هزینههای تولید، بلکه به دلیل قابلیت شمارش ارزشهای حقیقی در اقتصاد و واسطهبودن در مبادله کالاها و خدمات بوده و صرفاً ارزش مبادلهای دارد.