چکیده:
در میان انواع مختلف حملونقل عمومی شهری، مترو یکی از سریعترین و پاکترین شبکههای حملونقلی است. اگرچه در این نوع سیستم از مسیری مجزا از خیابان برای جابهجایی استفاده شده است، مجزابودن مسیر تردد نباید به غفلت از تأثیرات احداث آن بر معابر و محلات اطراف منجر شود؛ از همین رو پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر احداث ایستگاه مترو بر کارکرد اجتماعی و ترافیکی خیابان انجام شده است. شاخصهای کارکرد اجتماعی و ترافیکی خیابان در این مقاله با رویکردی جدید و براساس تلفیقی از پیشینههای یافت شده استخراج شده است. روش پژوهش از نوع کمی بوده و گردآوری دادهها با پیمایش مبتنی بر پرسشنامه پس از تأیید روایی و پایایی صورت گرفته است. در این راستا 500 پرسشنامه میان ساکنان محدودة ایستگاههای متروی شادمان و قلهک توزیع شد. این ساکنان در شعاع 500 متری ایستگاهها سکونت داشتند و پیش از زمان بهرهبرداری از ایستگاه مترو تا زمان انجام پژوهش در محدودة مورد نظر ساکن بودند. بهمنظور تحلیل دادهها، از آزمونهای میانگین یک جامعه، میانگین دوجامعه و فریدمن با بهرهگیری از نرمافزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان میدهد احداث ایستگاه مترو سبب تقویت کارکردهای ترافیکی و اجتماعی خیابان شده، اما تقویت کارکرد ترافیکی بیش از تقویت کارکرد اجتماعی خیابان بوده است. همچنین نتایج نشان میدهد احداث ایستگاه متروی شادمان تأثیر بیشتری بر تقویت کارکرد اجتماعی خیابان آزادی در مقایسه با تقویت کارکرد اجتماعی خیابان شریعتی با احداث ایستگاه متروی قلهک داشته است. مقایسة تأثیر احداث ایستگاههای متروی شادمان و قلهک بر تغییر کارکرد ترافیکی خیابان نیز نشان میدهد ضمن افزایش کارکرد ترافیکی خیابانهای آزادی و شریعتی، تفاوت معناداری در تقویت کارکرد ترافیکی خیابانهای مورد مطالعه یافت نشد.
the metro system is one of the fastest and cleanest transportation networks that most cities need it. This transportation system, not only provides speed and convenient access, but also uses a distinct route from the streets for movement. But the distinction of the route should not lead to neglect the effects of the construction of this transport system on the surrounding streets and neighborhoods. Therefore, this research has been carried out with the aim of investigating the effects of the construction of metro station on the social and traffic functions of the street. indicators of social and traffic functions has been extracted based on a new approach and combination of backgrounds and the initiative of the authors.The present study has a quantitative approach and data collection was done through a questionnaire-based survey after confirmation of validity and reliability. In this regard 500 questionnaires were distributed among Residents nearby the Shademan and Gholhak metro stations . To analyze the collected data, one-sample T test ,two-sample T test and Friedman test has also been used. The results showed the construction of the metro station has strengthened the traffic and social functions of the street, but the strengthening of the traffic function has been more than the strengthening of the social function of street. The results also show that the construction of Shademan metro station has had a greater impact on strengthening the social function of Azadi Street than strengthening the social function of Shariati Street with the construction of Gholhak metro station.
خلاصه ماشینی:
بررسي تأثير احداث ايستگاه مترو بر کارکردهاي اجتماعي و ترافيکي خيابان در شهر تهران (مطالعۀ تطبيقي: ايستگاه هاي متروي شادمان و قلهک ) مريم آسايش - کارشناس ارشد مديريت شهري، دانشگاه علامه طباطبائي ، تهران ، ايران علي خاکساري - استاد گروه برنامه ريزي شهري و منطقه اي ، دانشگاه علامه طباطبائي ، تهران ، ايران وجه الله قربانيزاده - دانشيار گروه مديريت دولتي ، دانشگاه علامه طباطبائي ، تهران ، ايران پذيرش مقاله : ١٣٩٩/٠٣/١٤ تأييد مقاله : ١٣٩٩/٠٧/٢١ چکيده در ميان انواع مختلف حمل ونقل عمومي شهري، مترو يکي از سريع ترين و پاکترين شبکه هاي حمـل ونقلـي اسـت .
يک خيابان بيش از آنکه سازندة ساختار کالبدي شهر باشد، بيانگر ساختار اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي جامعه است ؛ به همين دليل نميتوان به بهانۀ حل مسائل ترافيک سواره ، جايگاه خيابان را در حد يک شريان عبوري تنزل داد (پاکزاد، ١٣٨٨: ١٣٢)؛ بنابراين ماهيت خيابان در شهرهاي امروزي، چندوجهي و منعطف است و در عين آنکه به عنوان يک معبر مدنظر قرار ميگيرد، بستري براي تعاملات اجتماعي افراد نيز قلمداد مي شود؛ از اين رو لازم است با توجه به هدف مقاله ، شاخص هاي سنجش هر دو کارکرد اجتماعي و ترافيکي خيابان بررسي شود.
از سوي ديگر نيز با توجه به اينکه حد پايين (٠/٨٠٣٨) و حد بالا (٠/٩٥١٢) هر دو مثبت هستند و در اين فرضيه ميانگين ٣/٨٧٧٥ و از مقدار مورد آزمون بيشتر است ، احداث ايستگاه مترو بر تغيير تعاملات اجتماعي شهروندان در محدودة مورد مطالعه از خيابان هاي آزادي و شريعتي تأثير داشته است .