چکیده:
سبک زندگی، از مباحث مهم در علوم جامعهشناسی، علوم تربیتی، علوم اخلاقی و علوم اقتصادی است. مفهوم سبک زندگی را برای تبیین رفتارهای فرهنگی - اجتماعی بهکار میبرند که نوعاً نشانگر واقعیت پیچیده رفتارها و حتی نگرش در جامعه است. مراد از سبک زندگی اسلامی، آن نوع از سبک زندگی است که از آموزههای قرآن و روایات سرچشمه گرفته است. در این مقاله، پس از اشاره به پیشینۀ پژوهش، سبک زندگی کنونی مسلمانان در مواجهه با غرب فرهنگی مطرح شده، سپس مبانی سبک زندگی اسلامی در سه بخشِ «ایمانی و گرایشی»، «رفتاری» و «فرهنگی و اجتماعی» ذکر گردیده و پس از آن مبانی سبک زندگی غربی در سه قالب «لذتگرایی»، «قدرتگرایی» و «نفعگرایی» معرفی شده است. این مقاله که با روش توصیفی - تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته وبه این نتیجه رسیده که قرآن توانسته است از طریق سازماندهی و شکلدادن به زندگی روزمره جامعۀ اولیۀ مسلمانان بهلحاظ مادی و معنوی در تمام ابعاد زندگی وارد شود و قرآن را در یک بازۀ زمانی کوتاه به محیطهای فرهنگی - اجتماعی متفاوتی معرفی کند که جامعیت این کتاب آسمانی بهگونهای است که برای سبک زندگی اسلامی انسان معاصر نیز الگو و منبعی اساسی شمرده میشود.
ABSTRACT Lifestyle is one of the most important topics in sociology, educational sciences, ethics and economics. They use the concept of lifestyle to explain socio-cultural behaviors that typically reflect the complex reality of behaviors and even attitudes in society. Islamic lifestyle refers to the type of lifestyle that has originated from the teachings of the Qur'an and hadiths. In this article, after referring to the research background, the current lifestyle of Muslims in the face of the cultural West is discussed, then the basics of the Islamic lifestyle are mentioned in three sections: "faith and inclination", "behavior" and "cultur and socity". Then the foundations of the Western lifestyle have been introduced in three ways: "hedonism", "powerism" and "utilitarianism". This article, which has been studied by descriptive-analytical method, has come to the conclusion that the Qur'an has been able to enter into all aspects of life both materially and spiritually by organizing and shaping the daily life of the early Islamic community and introduce the Qur’an to different socio-cultural environments in a short period of time. The comprehensiveness of this divine book is such that it is considered as a model and a source for the Islamic lifestyle of contemporary man.
خلاصه ماشینی:
این مقاله که با روش توصیفی ـ تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته است و به این نتیجه دست یافته است که قرآن توانسته است از طریق سازماندهی و شکل دادن به زندگی روزمره جامعه اولیه مسلمانان به لحاظ مادی و معنوی در تمام ابعاد زندگی وارد شود و قرآن را در یک بازه زمانی کوتاه به محیطهای فرهنگی ـ اجتماعی متفاوتی معرفی کند که جامعیت این کتاب آسمانی بهگونهای است که برای سبک زندگی اسلامی انسان معاصر نیز الگو و منبعی اساسی شمرده میشود.
سبک زندگی مردم ما در صدسال اخیر دچار تحولات عمیق و ریشه دارای شده است و همواره مسئله تماس، برخورد، پذیرش، طرد، مقابله یا همزیستی میان فرهنگ اسلامی ـ ایرانی، ورود فرهنگ غربی و اروپایی که حامل تجدد و مدرنیته است، مطرح بوده و هنوز هم این موضوع در قلب تحولات فکری ـ فرهنگی جامعه قرار دارد.
اشکال اساسی و مهم این است که متأسفانه جامعه ایرانی با وجود مقاومتهای آگاهانه مردم دینمدار و تأکید بر ارزشهای اسلامی در ظاهر، در عمل با بسیاری از سنتهای خویش و امور هویتی و قالبهای سبک زندگی دینیاش وداع کرد و عرصه را برای حاکمیت سبک زندگی غربی فراهم نمود که به تعریف جدیدی از هویت زندگی، عالم، علم و دین و دینداری منجر شد.
The Holy Quran, Translated by Muhammad Ali Rezaei Isfahani and A Group of Professors of Al-Mustafa University, Al-Mustafa Publications, Qom: Second Edition, 2009.