چکیده:
آرمان و هدف توسعه پایدار، خلق و ایجاد یک جهان بهتر است. این مفهوم که بر پایه تلاش هایی برای گذار از چالش ها و دستیابی به وضعیت مطلوب در مسیر توسعه ایجاد شده است، ابعاد 3گانه ای از توسعه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را در بر می گیرد. با توصیف وضعیت موجود در ایران میتوان بر وجود چالش های اساسی در خصوص جنبه های 3گانه توسعه پایدار اذعان داشت. از این رو این مطالعه که با تاکید بر پایداری اجتماعی 2 به انجام رسیده است با روش اسنادی و کتابخانه ای و با نمونه گیری هدفمند از طریق کنکاش در اعلامیه ها و اسناد بین المللی مرتبط با توسعه پایدار و نیز بهره گیری از«چارچوب توسعه پایدار استراتژیک»،در پی آن است که مشخص کند، این چارچوب بر چه مفاهیمی در پایداری اجتماعی اشاره و تاکید دارد و چه محتوا و شیوه هایی را توصیه می کند؛ و با در نظر گرفتن قانون برنامه های پنجساله پنجم و ششم توسعه ایران، به تحلیل و ارزیابی این مفاهیم در برنامه های توسعه ایران پرداخته است. تحلیل این
برنامه ها بر پایه چارچوب توسعه پایدار استراتژیک نشان دهنده غفلت یا کاستی های برنامه در خصوص پایداری اجتماعی در سطوح پنجگانه چارچوب معرفی شده(سطوح سیستم، موفقیت، استراتژیک، کنش ها و ابزار) می باشد؛ و لذا بر لزوم تقویت شاخص های مرتبط با این مفاهیم از طریق توجه مضاعف بدانها در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های آتی توسعه و یا ارائه استراتژی های بدیل در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، به ویژه در بعد اجتماعی، به لحاظ اهمیت و ضرورت در جامعه ایرانی، تاکید دارد.
خلاصه ماشینی:
تداوم وضعیت نامطلوب جهان به سبب تشدید بحرانهای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی و اذعان بر گرهخوردگی و درهمتنیدگی تأثیرات متقابل کنش انسانها بر یکدیگر و ضرورت چارهاندیشی در این خصوص، منجر به برگزاری اجلاس و تدوین اسناد و بیانیههای بینالمللی همچون اعلامیه استکهلم، اعلامیه ریو، اهداف توسعه هزاره و اهداف توسعه پایدار و ظهور رویکردهای علمی و چارچوبهای نظری متعددی گردید؛ تا از این طریق چشمانداز و خطمشیای به ملتها و دولتهای جهان جهت همکاریها و اقدامات مشترک در راستای بهبود وضعیت جهان و زندگی انسانها با کاهش فقر و ناعدالتی اجتماعی و بهبود حقوق بشر و کرامت انسانی، ارتقاء بهداشت و سلامت همگانی، دستیابی به پایداری زیستمحیطی، ترویج صلح و کاهش خشونت، گسترش مشارکتهای عمومی و فراهم آوردن بسترهای مطلوب برای ایجاد نهادها و ساختارهای مؤثر ارائه دهد.
2- سوالات تحقیق - پایداری اجتماعی در برنامههای توسعه بر پایه چارچوب توسعه پایدار استراتژیک چگونه تعریف میشود؟ چه مؤلفههایی را در برمیگیرد و بر چه مفاهیمی تأکید میکند؟ - با تأکید بر چه مفاهیمی میتوان بسترهای لازم را برای حرکت در مسیر پایداری و ایجاد ظرفیتها و فرصتهای بهتر در تحقق اهداف پایداری اجتماعی فراهم کرد؟ - با در نظر گرفتن برنامههای توسعه، ایران با چه چالشهایی در مسیر پایداری و تحقق اهداف توسعه پایدار، به ویژه پایداری اجتماعی، مواجه است؟ - کمتوجهی به یکی از ابعاد توسعه پایدار، به طور خاص پایداری اجتماعی، چه چالشها و تهدیدهایی را در اختیار جامعه ایرانی قرار میدهد؟ 3- روش تحقیق در این مطالعه به منظور پاسخدهی به پرسشهای مطرح شده فوق، در گام اول، منشورها و اسناد بینالمللی مرتبط با توسعه پایدار مورد کنکاش قرار گرفته است تا از این طریق بتوان اصلیترین مفاهیم را شناسایی و سپس دستهبندی کرد.