چکیده:
موضوع «رشد و توسعه اقتصادی» و به تعبیر دقیق مقام معظم رهبری (مدظله العالی) «پیشرفت اقتصادی»، از مسائل اساسی و از چالشهای مطرح بهویژه در دههی پنجم از عمر با برکت نظام مقدس ج.ا.ا. است. دراینرهگذر، حوزه دفاعی در جوامع مختلف یکی از مهمترین نهادهایی است که بهطورمستقیم و غیرمستقیم بر فعالیتهای اقتصادی تأثیرگذار بوده و در رشد و توسعه و نیز شکوفایی اقتصادی جوامع نقش بهسزایی را ایفا میکند؛ بهطوریکه این نقشآفرینی در زمان صلح برجستهتر نیز میشود؛ تاجاییکه با رویکردهای متفاوت دولتها، این نسبت به میزان و نحوهی بهکارگیری از حوزه دفاعی در فعالیتهای متنوع اقتصادی ملی و بینالمللی، متفاوت است.
این پژوهش به لحاظ ماهیت، توصیفی– پیمایشی است و از لحاظ طرح تحقیق حالنگر و آیندهنگر بوده و در زمرهی تحقیقات نتیجهگرا و کاربردی دستهبندی میشود؛ بهطوریکه با توجه به ابعاد مختلف نقش حوزه دفاعی در رشد و توسعه اقتصادی ج.ا.ا. پژوهشگر نسبت به شناسایی جامعه نمونه براساس روش تحقیق پرداخت و پرسشنامه تحقیق را در اختیار نخبگان آشنا به مباحث رشد اقتصادی و مقوله توسعه اقتصادی قرار داد. جامعه آماری این پژوهش350 نفر میباشد که بهروش کتابخانهای و میدانی با استفاده از ابزارهای پرسشنامه و مصاحبه دادههای لازم جمعآوری شدند. دادههای تحقیق با بهرهمندی از آمارهای توصیفی و استنباطی تدوین شده است. در این پژوهش براساس تجمیع نظرات کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی، نقش حوزه دفاعی در فعالیتهای اقتصادی کشور در دو بخش رویکردها و تأثیرات، موردسنجش و واکاوی قرار گرفت؛ بهطوریکه پنج رویکرد و پنج تأثیر اصلی در این رابطه، احصا و ارائه شد.
The subject of "economic growth and development" and, in the words of the Supreme Leader Khamenei, "economic progress" addressed the fundamental issues and challenges of the fifth decade of life, blessed with the sacred system of the Islamic Republic of Iran. In this regard, the defense field in various societies is one of the most important institutions that sometimes directly and indirectly affect economic activities and play a significant role in the growth and development of the economic flourishing of societies. As this role plays a significant role in peace, as far as the different approaches of governments are concerned with the extent and manner of using the defense field in various domestic and international economic activities. The researcher identifies and examines different dimensions of the role of the defense field in economic growth and development c. AA. He addressed the sample community based on the research method and provided it to the elites familiar with the topics of economic growth and economic development. The statistical population of this study is 350 people who were collected by library and field methods using questionnaire and interview tools. Research data have been compiled using descriptive and inferential statistics. In this study, based on the aggregation of opinions of economic experts and experts, the role of defense in the country's economic activities in two parts of approaches and effects were assessed and analyzed so that five approaches and five main effects in this regard were counted and presented.
خلاصه ماشینی:
درايـن رهگـذر، حـوزه دفاعي در جوامع مختلف يکي از مهم ترين نهادهايي است که به طورمسـتقيم و غيرمسـتقيم بـر فعاليـت هـاي اقتصـادي تأثيرگذار بوده و در رشد و توسعه و نيز شکوفايي اقتصادي جوامع نقش به سزايي را ايفا ميکند؛ به طوريکه اين نقـش - آفريني در زمان صلح برجسته تر نيز ميشود؛ تاجاييکه با رويکردهاي متفاوت دولت ها، اين نسبت به ميـزان و نحـوه ي به کارگيري از حوزه دفاعي در فعاليت هاي متنوع اقتصادي ملي و بين المللي، متفاوت است .
در راستاي اسناد بالادستي اعم از قانون اساسي، سند چشم انداز ١٤٠٤، همچنـين سياسـت هـاي کلي ابلاغي «اقتصاد مقاومتي» از سوي مقام معظم رهبري (مدظله العـالي)، نيازمند مدلي است کـه با شناسايي و ميزان تأثير و عملکرد هريـک از مؤلفـه هـاي اقتصـادي نسـبت بـه بررسـي و ارزيابي کليه ظرفيت هاي اقتصـادي موجـود درجهـت نيـل بـه پيشـرفت اقتصـادي و رفـاه اجتماعي کشور همت گمارد و باتوجه به فقدان مـدلي مسـتدل در خصـوص نقـش حـوزه دفاعي در رشد و توسعه اقتصادي، اين پژوهش درپي آن است تا بـا اسـتفاده از يـک روش علمي، پاسخي مطمئن براي سوالات موردنظر خود بيابد.
بديهي است يکي از مهم ترين تبعات در دستور کار قرار دادن رويکرد اقتصادي درونـزا، توجه و عنايت به ظرفيت هاي قابل ملاحظه حوزه دفاعي در بخش هاي نظـامي (مسـتقيم ) و غيرنظامي (غيرمستقيم ) است ؛ چراکه با استفاده از نيرويهاي متخصص و متعهد موجـود در نيروهاي مسلح ازيک طـرف و بهـره منـدي از امکانـات ، فنـاوري، تجهيـزات و ماشـين آلات منحصربفرد اين يگان ها ازطرف ديگر، راه کارهاي سريع ، مقرون به صرفه و به عبـارتي بهينـه اي براي درنورديدن عرصه هاي مختلف توليد ملي همچنين عمران و آباداني کشور را، به همـراه داشته و به ارمغان خواهد آورد.