چکیده:
پس از وقوع بحران گسترده مالی در دهه اول قرن بیستویکم، نظارت مالی بر موسسات و سیستم مالی
از جهات مختلف مورد توجه ویژهای قرار گرفت و تحولات عمدهای در قوانین و ساختارهای نظارت بانکی
و مالی بسیاری از کشورهای جهان ایجاد شد. با توجه به ارائه طرح و لایحه اصلاح قوانین بانکی توسط
مجلس و دولت بررسی تحولات سیستم نظارت مالی و بانکی با تاکید بر قوانین بانکداری برخی از
کشورهای جهان و بهره گیری از تجربیات دنیا، ضروری بهنظر میرسد.
در این مطالعه سیستم نظارت بانکی کشورهای آلمان، ژاپن، انگلستان و آمریکا از کشورهای
توسعهیافته و سه کشور بلغارستان، مالزی و افغانستان از سایر کشورها، مورد بررسی قرار گرفته است.
قوانین بانکداری و خدمات مالی در این کشورها تفاوتهای فراوانی با هم دارند. قانون برخی کشورها،
طریقه برخورد بانک مرکزی با بانکها را به طور جزئی و مفصل مشخص میکند، مثل آمریکا، مالزی و
افغانستان. اما قانون برخی دیگر از کشورها نظیر ژاپن و بلغارستان، وظایف و اختیارات بانک مرکزی و یا
بانکها را به طور کلی معین میکند و وارد جزئیات نحوه رفتار بانک مرکزی با بانکها نمیشود. قوانین
انگلستان، ساختار و اهداف سازمان نظارتی را به طور دقیق مشخص میکند و کمتر وارد جزئیات عملکرد
آن میشود. درحالیکه قوانین آلمان توجه ویژهای به روش های نظارت مثل آزمون بحران و انواع
نسبت های احتیاطی دارد. ازنظر نهاد نظارتی نیز، وظیفه نظارت بانکی در بلغارستان، مالزی و افغانستان
برعهده بانک مرکزی است. اما در کشورهای آلمان، ژاپن، انگلستان و آمریکا که سیستم مالی آنها
پیچیده تر است، وظیفه نظارت بانکی برعهده بانک مرکزی و یک یا چند سازمان مستقل است.
درمجموع توجه به ساختارهای گوناگون نظارت بانکی در این کشورها و تحلیل مواد قوانین بانکداری و
خدمات مالی آنها در طراحی سیستم نظارت بانکی کشور و تنظیم قوانین مربوط به آن میتواند سودمند باشد.