چکیده:
در حالی که از آرمانهای اصلی انقلاب اسلامی و بنیان گذار آن یعنی حضرت امام خمینی(ره)، برقراری نظامی مبتنی بر آموزهها و احکام اسلامی بویژه در ابعاد اقتصادی است. اما بررسیهای صورت گرفته از
برنامه های توسعه ای طراحی و تدوین شده در نظام جمهوری اسلامی نشان میدهد که طراحان و تدوین کنندگان این برنامهها (سوم و چهارم) با تاثیر پذیری از الگوهای مسلطی همچون الگوی نئوکلاسیکی، و بدون توجه به شرایط جامعه و با مقدم دانستن رشد بر توزیع به ویژه در برنامه چهارم، به انتخاب گزینه رشد مبادرت ورزیده اند. زیرا که معتقد ند با حاکمیت رشد اقتصادی و تداوم آن، مشکل بیکاری و فقر حل شده و عدالت نیز بطور خودکار شکل می گیرد. متاسفانه این نگرش غالب در نظام برنامه ریزی، نگرشی است که درست در نقطه مقابل نگاه بنیان گذار انقلاب اسلامی قرار دارد. درحالیکه در نگاه توسعه ای امام، عدالت از جایگاه ویژه ای برخوردار است. همچنین از دیدگاه اعتقادی و انسانی ایشان، تمامی تلاشها بایستی در جهت رفع استضعاف اقشار محروم و مستضعف، متمرکز شود در غیر این صورت هرگونه تلاشی بی ثمر و ناتمام است.
در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا، به بررسی برنامه های توسعه ای پنج ساله(برنامه های سوم و چهارم) با استفاده از نظریه توسعه ای استخراج شده از دیدگاه امام خمینی(ره) می پردازیم.
Whil the original of the Islamic Repvolation and founder of the Imam khomeini estabilishment of Islamic law based on the teachings and especially in the economic dimension. But survys development programs designed and developed in the Islamic Repuplic shows that designers and drafters of this program(third and fourth) with input from the dominant patterns of the neoclassical model and regardless of the situation in society and with the front knowing the distribution of growth particularly in the fourth development plan the options have been pushing for growth. Because they believe the government`s economic growth and its continuation solved the problem of unemployment and poverty and justice also takes place automically.unfortunately the prevailing atittude in the planing system an atittude that the opposite view is the founder of the Islamic Revolusion. While at imam development ‘justice is a espicia place. Also from beliveing and thir human deprives and oppresst every effort must be made to eliminate oppression focus otherwise fruitless efforts and unfinished.
In this study using content analisis method the five- year development plan(schedulelll and lV)using development theory derived from the viowpoint of imam khomeini described above.
خلاصه ماشینی:
امـا بررسـي هـاي صـورت گرفتـه از برنامه هاي توسعه اي طراحي و تدوين شده در نظام جمهوري اسلامي نشان مي دهد که طراحـان و تـدوين کنندگان اين برنامه ها (سوم و چهارم) با تاثير پذيري از الگوهاي مسلطي همچون الگوي نئوکلاسيکي ، و بدون توجه به شرايط جامعه و با مقدم دانستن رشد بر توزيع به ويـژه در برنامـه چهـارم، بـه انتخـاب گزينـه رشـد مبادرت ورزيده اند.
ا. ا حضرت امـام خمينـي (ره) متبلـور شـده، مـورد توجـه طراحـان و مجريان برنامه قرار گرفته است يا خير؟ اگر جواب منفـي اسـت ، چـه عـواملي مـي توانـد از طريـق طراحي و اجراي برنامه هاي توسعه اي، جمهوري اسلامي ايران را مورد تهديد قرار دهد؟ در حالي که سابقه برنامه ريزي کشورمان نشان دهنده اين واقعيت است که ايران در زمره يکـي از بـا سابقه ترين کشورها در امر برنامه ريزي توسعه اي است ، بطوري که پـنج برنامـه پـنج سـاله و هفـت ساله قبل از انقلاب و چهار برنامه پنج ساله نيز پس از پيـروزي انقـلاب طراحـي ، اجـراء و بـه اتمـام رسانده است ١، مطابق تجارب بشـري بايسـتي بسـياري از مشـکلات کشـور مرتفـع و شـرايط بـراي پيشرفت و توسعه فراهم و شاخص هاي اقتصادي و اجتماعي روندي رو به بهبود را طي نمايند.
١- پيشينه تحقيق مطالعات انجام شده در اين زمينه دو دسته اند، دسته اول به آسيب شناسي برنامه هـاي توسـعه بـا توجه به آرمان ها و ارزش هاي انقلاب پرداخته و دسـته دوم نيـز بـه ارزيـابي برنامـه هـا از ديـدگاه حضرت امام خميني (ره)، اقدام نموده اند.