چکیده:
نقش های خانوادگی و اجتماعی، نفوذ کلام و انضباط اخلاقی و معنوی نسبی زنان عامل مهمی در پیشبرد اهداف بزرگ با توان اثرگذاری لازم بر جوامع به حساب آمده و از آن به عنوان نوعی راهبری الهام بخش یاد می شود. در تحولات اجتماعی سالهای اخیر، رابطه جامعه شناسی و محیط زیست شهری نزدیکتر شده و جامعه شناسان در نظرات خود به محیط زیست شهری و ارتباط آن با انسان و جامعه پرداختهاند. یکی از نظریه های جامعه شناسانه در این حوزه به نام نظریه تقسیم کار، زنان را عامل اصلی انتقال فرهنگ و سواد زیست محیطی به نسل های آینده می داند و چنانچه فرهنگ زیست محیطی در مادران درونی شود، به گونه ای که قانونمندی اکوسیستم را درک کنند، به خوبی میتوانند این مفاهیم را به فرزندان خود انتقال دهند. بنابراین اکنون که محیط زیست مورد تعرض و سلامت شهروندان در خطر قرار گرفته، بهره مندی از نقش آفرینی زنان، کار مدیران توانمند و عاقبت نگر است. اگر در گذشته در مورد جایگاه این موضوع تردیدی وجود داشت، امروزه شکی باقی نمانده که توسعه انسان محور بدون حفاظت از محیط زیست ممکن نیست و حفاظت از محیط زیست بدون حضور جدی زنان محقق نخواهد شد.
خلاصه ماشینی:
گسترش صنایع و آلودگی آب و هوا و خاک در نقاط مختلف کره زمین سبب طرح این نظریه شد که بهره برداری از طبیعت در پرتو عقل مذکر به اتلاف منابع طبیعی و تخریب محیط زیست جهانی شده و اینک نگاه حمایتگر و مادرانه نیاز است تا حرکت به سمت نابودی زمین کُند و به تدریج متوقف شود.
1992 – در کنفرانس سازمان ملل در محیط زیست و توسعه پایدار، بیانیه ریو و دستور کار 21 زنان به عنوان «گروه اصلی» در توسعه پایدار شناخته شدند و مقررات ویژه ای برای بهبود موقعیت آنان در نظر گرفته شد.
در بخش K این بیانیه در رابطه با زنان و محیط زیست بیان می شود: زنان نقش اساسی در توسعه پایدار و الگوهای تولید و مصرف پایدار و سازگار با شرایط زیست بومی داشته و رهیافت هایی برای مدیریت منابع طبیعی ارائه می کنند.
بخشی از سند مورد بررسی در این اجلاس مربوط به نقش زنان و چشم انداز حضور آنها برای تحقق توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست است.
پر واضح است که این آموزش ها و ارزش های فرهنگی اینک می بایست شامل اهمیت حفظ محیط زیست و راهکارها برای اعمال آن باشد و زنان به عنوان مادران و همسران نقش به سزایی در ارایه و انتقال آن دارند.
نمونه های مشارکت زنان در مدیریت محیط زیست محلی، شهری، ملی و بین المللی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته فراوان بوده و ذکر و بررسی همه آنها نیازمند مطالعه و پژوهشی مستقل است.