چکیده:
تاریخچه ایجاد بانکهای تخصصی توسعهای با مفهوم توسعه در عرصههای اقتصادی کشورها گره خورده است. تبیین نقش و جایگاه این بانکها در فرایند تحقق اهداف اقتصادی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، گامی رو به جلو و جهشی به حساب میآید. دستیابی به اهداف اقتصادی ترسیم شده در سند پایه، خصوصاً در عرصههای مالی و بانکی تابع الزامات و بایستههایی است که این تحقیق در تلاش است گامی هر چند کوچک در این مسیر بردارد. در این پژوهش ابتدا به تبیین ماهیت و چیستی بانکهای تخصصی توسعه و جایگاه و نقش آنها در اقتصاد کشورها پرداخته شده است و در گامهای بعدی به دستهبندی اهداف، وظایف و روشهای تخصیص و توزیع منابع در این بانکها و تفاوت آنها با بانکهای تجاری توجه شده است. سپس به خلاصهای از سند اسلامی ایرانی پیشرفت و اهداف اقتصادی آن پرداخته و به تبیین مفاهیم اقتصاد دانشبنیان و بایستههای آن، اقتصاد خوداتکا، عدالتمحور، توأم با عقلانیت و معنویت به اختصار پرداخته شده است و در ضمن به تبیین مفهوم عدالت از نقطه نظر اندیشمندان علوم اجتماعی و انسانی به انعکاس مفاهیم یاد شده در نظام اقتصادی اسلام و منظومه فکری اسلام ناب محمدی با استناد به متون حدیثی و بیانات مقام معظم رهبری پرداخته شده است. در پایان با تبیین جایگاه بانکهای تخصصی در تحقق اهداف اقتصادی سند اسلامی ایرانی پیشرفت به نقش حیاتی و بیبدیل این نوع بانکها در راه نیل به اهداف مذکور تأکید شده است.
خلاصه ماشینی:
مفاهيم و کليات ماهيت و چيستي بانک هاي تخصصي– توسعه اي آنچه از فرهنگ لغات و قوانين بين الملل بدست ميآيد آن است که بانک هاي تخصصي-توسعه اي، به بانکي اطلاق ميشود که به تامين مالي براي توسعه اقتصادي در سطح منطقه اي از يک کشور و يادر سطح کل کشور، منطقه اي از جهان و يا کل جهان ، اقدام ميکند از اين نظر بانک هاي تخصصي- توسعه اي موئسساتي هستند مالي و اعتباري که از طريق تجهيز منابع مالي بلند مدت و ميان مدت و نسبتا ارزان ، براي سرمايه گذاري در پروژه هاي زير بنايي و صنعتي و غير آن که نوعا زمان بر هستند، اقدام مينمايند.
در حال حاضر اين بانک در سطح جهاني فعاليت ميکند و به کليه کشورهاي که در آن عضويت دارند و همچنين به بانک هاي توسعه اي آن ها، کمک هاي مالي و فني در زمينه هاي مختلف مانند توسعه صنعتي و کشاورزي و غيره ارائه ميدهد (حسن زاده ،١٣٨٣) ديگر بانک هاي تخصصي و توسعه اي در سطح بين المللي و منطقه اي، بانک اروپايي براي توسعه و بازسازي(EBRED) است .
٢-١- کمک به توسعه و تشکيل بازار متشکل سرمايه رشد اقتصادي در کشورهاي در حال توسعه ، از نظر مالي با دو مساله مهم روبرو است ، يکي تامين سرمايه و ديگري بکارگيري سرمايه در فعاليت هاي مولد و بانک هاي توسعه اي براي ادامه فعاليت هاي خود در شکل گيري بخش خصوصي کارآمد، ناگزيرند که راه هاي تامين سرمايه به صورت مداوم را پيدا کنند و اين امر آنان را ملزم به کمک به ايجاد بازار متشکل سرمايه ميکند.