چکیده:
روشنفکری به عنوان یک جریان اجتماعی مقولهای نو و از مباحث مهم جامعه شناسی سیاسی میباشد که تحولات دو قرن اخیر را رقم زده است و از مهمترین عوامل انسانی در دگرگونیهای اجتماعی محسوب میگردد. در ایران رخدادهای مهم سیاسی و اجتماعی به مثابه بزنگاههایی عرصۀ خودنمایی روشنفکران بوده است و آنان به عنوان نیرویی معرفی میشوند که جلوتر از مردم خود حرکت کرده و پیشتاز نقد جامعه و حرکت آن به سمت رهایی از بیداد با ارائۀ راهکارهای مناسب میباشند. این روشنفکران در رمانهای فارسی چهرههای گوناگون دارند و مؤلفان برای هرکدام رسالتی دیگرگونه قائل شدهاند. بهمن شعلهور از جمله نویسندگانی است که وضعیت روشنفکران سرخورده و عاصی سال های پس از کودتای 28 مرداد را در آثار خود به تصویر کشیده است. در پژوهش پیش رو به روش تحلیلی-توصیفی(کتابخانهای) چهرۀ روشنفکر در رمان سفر شب از بهمن شعله ور آسیب شناسی شده و نتیجۀ به دست آمده حاکی از آنست که روشنفکر در این رمان چهرهای آسیبدیده و ذهنی مشوش داشته، از مؤلفههایی مانند سادهگویی، مبارزه در راه تحقق آزادی و دموکراسی تلاش برای احقاق حقوق زنان، ،تحولخواهی و مسئولیت پذیری نسبت به سرنوشت جامعه تقریبا تهی شده است.
Intellectualism, as a social movement, is considered as a new issue and an outstanding argument in the field of political sociology covering all human-featured events including social transformation during last two centuries. In Iran, some intellectuals were aiming to show off their beliefs through some significant political and social events in the country as a pioneer to get rid of cruelty. All these intellectuals have been featured different characters with distinct prophecy by different authors. One of these sorts of intellectuals is Bahman Sholevar as a frustrated and a rebellious one extremely tries to illustrate years after coup in Mordad 28, 1332. In the following anatical-descriptive research intellectualism factors are investigated within the novel of "Safare-e-shab" by Bahman Sholevar. The results show that the intellectual role of the novel has confused mentality and he is mentally emptied from simplicity, liberty and democracy realization, feminism substantiation, responsibility for changing the community change.
خلاصه ماشینی:
نگاه آسيب شناسانه به روشنفکر در رمان سفر شب از بهمن شعله ور آمنه يوسفي ١، دکتر ايرج مهرکي 2 چکيده روشنفکري به عنوان يک جريان اجتماعيمقوله اينووازمباحث مهم جامعه شناسيسياسي ميباشدکه تحولات دوقرن اخيررارقم زده است وازمهم ترين عوامل انسانيدردگرگونيهاي اجتماعيمحسوب ميگردد.
در پژوهش پيش روبه روش تحليلي -توصيفي(کتابخانه اي)چهرةروشنفکردررمان سفرشب ازبهمن شعله ورآسيب شناسي شده ونتيجۀبه دست آمده حاکي ازآنست که روشنفکردراين رمان چهره ايآسيب ديده وذهنيمشوش داشته ،ازمؤلفه هاييمانندساده گويي،مبارزه درراه تحقق آزاديودموکراسيتلاش براياحقاق حقوق زنان ،،تحول خواهيومسئوليت پذيرينسبت به سرنوشت جامعه تقريباتهيشده است .
چراروشنفکري درايران با آسيب هايبسيارهمراه بوده است ؟«جريان روشنفکريماوغرب يک تفاوت اساسيدارد که مشکل ماناشيازهمين تفاوت اساسياست وآن اينکه اين جريان درغرب يک حرکت 235 / مستمربااجزاءومراتب به هم پيوسته بوده که هرمرحله پيشينه وزمينه ايبرايمرحله پسين قرارگرفته است وطبعانسل هايمتواليمراحل متواليآن راتجربه کرده تابه حالت ومرتبه کنونيرسيده اند.
«روزايجمعه بايدبريم به عمله هاکمک کنيم که خونه جديدزودترساخته بشه بدش اجاره امااگه من برم توينمايش بازيکنم ياروزايجمعه بشينم چيزبنويسم ميگه بچه لجنت بزنن ازتوآدم درنميادميگه ازلحاظ ماترياليسم ديالکتيک فرق ميکنه ياچيه اون لغته که ميپرونه ؟آهادرکتاريخي،ميگه مهم اينه که آدم خوب بخوره وورزش کنه اين ورزشمونه اونم غذاخوردنمون لابدازاون تپه تاپاله ايکه رويميزه خبرنداره ؟!»(شعله ور، (45:1346 / 238 الفاظ سنگين وپيچيده رادرکتاب زيادمشاهده ميکنيم واين داستان البته توسط عده اي ازنويسندگان آن زمان موردانتقادشديدنيزقرارگرفت .
اين شروع شکست قهرمان داستان وشبيه شدن به پدرياست که آن همه موردانتقادش بود.