چکیده:
حزب جمهوری اسلامی تأثیرگذارترین تشکل سیاسی در استقرار نظام جمهوری اسلامی و دهۀ اول پس از انقلاب اسلامی است. این مقاله به بررسی فهم از سیاست و حکومت در گفتمان این حزب میپردازد. پرسش اصلی پژوهش این است که «در گفتمان حزب جمهوری اسلامی، سیاست و حکومت با چه استعارههایی فهمیده میشوند؟» برای پاسخ به این پرسش با استفاده از نظریۀ استعارۀ مفهومی لیکاف و جانسون و روش شناسایی استعاره، به تحلیل استعارهای گفتمان حزب جمهوری اسلامی پرداخته شده است. پژوهش رویکردی شناختی-ادراکی به مسئله دارد، از نوع کیفی است و در پاسخ به پرسش مطرحشده، فرضیهای را آزمون نمیکند.نویسنده به این نتیجه رسیده که فهم سیاست و حکومت و مفاهیم انتزاعی مرتبط با آنها در گفتمان حزب، با استفاده از تجربیات روزمرۀ مرتبط با کنشها و ادراکات مذهبی صورت میگیرد. اسلام مکتبی بهعنوان استعارۀ بنیادی، منبع اساسی درک این مفاهیم است و حوزههای مبدأ عبادت، وظیفه، امانت الهی و تکلیف در فهم این مفاهیم نقشی محوری دارند. در این گفتمان، سیاست و دین، نهاد سیاست و نهاد دین، و عمل سیاسی و عمل دینی عین یکدیگرند و شناخت سیاسی از آگاهی مذهبی جداییناپذیر است.
The Islamic Republic Party was the leading political organization in the constituting process of the Islamic Republic political system. Furthermore, it was the most influential political party during the first decade after the 1979 Islamic Revolution. This article investigates the understanding of politics and government concepts in the political discourse of the Islamic Republic Party by using a metaphorical approach and tries to answer these questions: How were politics and government comprehend in the Islamic Republic Party discourse? and which metaphors were the party used to understand those concepts?Those metaphors were analyzed using the method of Metaphor Identification Procedure (MIP). The analysis demonstrated that the concepts of politics and government, and related abstract concepts in the party's discourse, were recognized by the use of everyday experiences that related to religious practices and perceptions. The maktabi (or doctrinaire) Islam, as the general metaphor, was the fundamental source domain of understanding those concepts. Source domains such as worship, duty, divine trust, and doctrinaire played a pivotal role in comprehending political concepts. As a result, in the political discourse of the Islamic Republic Party, politics and religion, the political institution and the religious institution, and political action and religious behavior are the same, and political knowledge and cognition are inseparable from religious consciousness.
خلاصه ماشینی:
رويکرد اين پژوهش ادراکي-شناختي خواهد بود و طي آن با مفروض گرفتن نظريات جورج ليکاف و مارک جانســون دربارٔە نقش مهم استعاره در زبان ، تفکر و عمل روزمره معتقديم که مطالعۀ استعاره هاي به کارگرفته شده در يک گفتمان راهي براي شـناخت نوع ادراک و شناخت سوژه ها از مفاهيم انتزاعي ازجمله مفاهيم سـياسـي اسـت .
در اين پژوهش ، ابتدا اسـتعارٔە بنيادي موجود در گفتمان حزب جمهوري اسلامي و سپس استعاره هاي مفهومي حوزٔە مقصد سياست و حکومت را بررسي خواهيم کرد که هريک از اين اسـتعاره ها ميتوانند به يکي از سـه دسـتۀ ساختاري، جهتي و هستيشناختي در نظريۀ ليکاف و جانسون تعلق داشته باشند.
به اين ترتيب ، سـياسـت دستگاه ادارٔە کشور بر اساس اسلام و دانش برخاسته از آن اسـت ؛ دانشـي که به مثابه حوزٔە مبدأ براي فهم همۀ مفاهيم متداول در عرصـه هاي زندگي فردي و اجتماعي انســان به کار ميرود و ميتوان آن را اســتعاره اي بنيادي در گفتمان حزب جمهوري اسـلامي دانسـت ؛ استعاره اي که در ادامه به آن خواهيم پرداخت ، و سپس وارد بحث استعاره هاي حوزٔە مقصد سياست ، نظام سياسي و حکومت خواهيم شد.
اين اسـتعاره و عناصـر مفهومي و واژگاني که از آن اخذ ميشـوند منبعي بزرگ و مهم اسـت که ميتوان گفت اغلب حوزه هاي مبدأ استعاره هاي موجود در گفتمان حزب از آن نشئت گرفته اند و فهم اين استعاره ها و تأثيري که بر شـناخت و کنش سـياسـي حزب و اعضـاي آن داشته است بايد مقدمۀ هرگونه تحليل استعاره اي گفتمان حزب جمهوري اسلامي باشد.