چکیده:
بهدنبال افزایش سرسامآور آمار دعاوی (سونامی اختلافها) در جهان، بسیاری از دولتها، شرکتها و مؤسسات خصوصی از اواخر هزاره دوم میلادی به سمت بهرهگیری حداکثری از فناوریهای نوین اطلاعات و ارتباطات در زمینه حلوفصل اختلافها سوق پیدا کردهاند. از میان مدلهای آنلاین جدید و پیشرفته متعددی که در دنیا برای تسهیل و تسریع در حلوفصل اختلافها طراحی و به اجرا درآمده که یکی از مهمترین و مؤثرترین آنها به «حلوفصل اختلافها به روش جمعسپاری آنلاین» معروف شده است. علیرغم اینکه این روش نوظهور ظرفیتهای بسیار بهتری بر پایه «اعتماد به خِرَد جمعی» برای حلوفصل اختلافها به صورت مسالمتآمیز فراهم آورده؛ اما در اجرا با چالشهایی نیز مواجه بوده که موجب بروز تردیدهایی نسبت به میزان موفقیتآمیز بودن آن در عمل شده است. به نظر، بروز این تردیدها بیشتر ناشی از عوامل بیرونی و نواقصی در اجرا بوده است و نه ساختار یا ظرفیتهای این روش. یافتههای مقاله حاضر، حاکی از آن است که با امعاننظر به احتمال افزایش مجدد آمار اختلافها میان اشخاص به سبب شیوع ویروس کوید-19 در جهان و بحرانهای مالی و روانی ناشی از آن و بهویژه با توجه به حجم بالای پروندههای قضایی در کشورمان، بهرهبرداری از مدلهای پیشرفته «حلوفصل اختلافها به روش جمعسپاری آنلاین»، به منظور حلوفصل دعاوی به صورت سریع، عادلانه، مسالمتآمیز و با هزینه پایینتر امری دستیافتنی و در عین حال ضروری، فوری و اجتنابناپذیر است.
Following surge increase of disputes arising out of technology developments, and especially rapid growth of e-commerce and different interactions in the cyberspace within recent decades (which some authors called it "Tsunami of Disputes"); many states, private companies and entities, at the end of second Millennium, were impelled to apply Information and Communications Technologies in the dispute settlement mechanisms. During last decade, with the help of modern Information and Communications Technologies, many different new and sophisticated models emerged and implemented, around the world, for facilitating and enhancing Online Dispute Resolutions, among them, one of the most important and efficient one has become well-known as "Crowdsourcing Online Disputes Resolution (CODR)".This new technology, by relying on "Wisdom of Crowd", conveyed much better capacities and opportunities to settle the disputes peacefully and without any need to recourse to Judicial Authorities. The present article, beside specifying the capacities of this new methods as well as analyzing their opportunities and challenges demonstrates that in order to reach fast, fair, more peaceful and cheaper methods of dispute settlements, exploiting the capacities of new models of ODR would be crucial, urgent and unavoidable, especially by considering the possibility of increase of conflicts because of Covid-19 virus out-breaking disaster and the financial and physiological crisis therefrom and the high volume of disputes in the judiciary system of our country.
خلاصه ماشینی:
(4 لازم به توضیح است که در مدل های اولیه یا نوظهور دیوان های مجازی حل وفصل اختلاف ها، تنها تعاملات و ارتباطات کاربران به صورت الکترونیکی یا اینترنتی انجام میپذیرد؛ لیکن ، کماکان در فرآیندهای دادرسی آنلاین خود، به شدت وابسته به حضور و نقش آفرینی اشخاص حقیقی به عنوان داور، میانجیگر و رابط کاربری (مانند کارکنان بخش اداری یا دبیرخانه ) هستند و در نتیجه ، مبلغ قابل توجهی نیز باید به این افراد به عنوان حقوق یا حق الزحمه پرداخته شود و لاجرم ، بخش اعظم این هزینه ها میبایست از خواهان یا اصحاب دعوا دریافت شود؛ اما مشکل اینجاست که مبلغ خواسته یا مورد اختلاف اکثر دعاوی مطروحه در فضای مجازی خیلی سنگین نیستند!
٥. اصطلاح "Opinion Polls" برای توصیف فرآیند نظرسنجی از تعداد زیادی از افراد یک جامعه (یا گروه بزرگی از جامعه ) در خصوص یک موضوع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مشابه آن به منظور دریافتن نظر اکثریت آن جامعه یا گروه تلقی میشود؛ لیکن ، امروزه اصطلاح "Online Opinion Polls" به عنوان یک مدل خاص طراحی شده حل وفصل اختلاف ها به روش جمع سپاری آنلاین کاربرد دارد (١٨٦ :٢٠١١ ,Ugwuegbu) که در مقاله حاضر مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است .
بنابراین ، در خصوص مدل های «حل وفصل اختلاف ها به روش جمع سپاری آنلاین » باید گفت ، با عنایت به اینکه تعداد قابل توجهی از متخصصین و کاربران عادی (فروشنده یا خریدار و مشابه آن ها) در این طرح ها، برای اظهارنظر در مورد یک پرونده خاص مشارکت و اظهارنظر میکنند، طرف محکوم علیه به صورت منطقی و یا از روی احترام به «خرد جمعی» بسیار زودتر و راحت تر قانع شده و سریع تر به رأی صادره تمکین میکند :٢٠١٧ ,Dimov & ٩ :٢٠١٠ ,Rule) .