چکیده:
زمینه وهدف:صغیرومجنون،به علت ناتوانی دراداره اموالشان از راههایی
موردحمایت قرار گرفتهاند،آنها ازتصرف دراموال وحقوق مالی خود
ممنوع هستند،افرادی چون پدر،جد پدری،وصی آن دو،وحاکم شرع
بعنوان قیم برآنها ولایت داشته ودر امور مالی آنان حق تصرف دارند.
حاکم شرع قیم است و شرعا نیزمی تواند، شخصی را به عنوان قیم
برای این کارمنصوب کند. در مواردی بنا به دلایلی همچون صغرو
جنون شخص نمیتواند به طور شایسته امور خویشتن را مدیریت کند؛
لذا شارع جهت حفظ مصلحت چنین افرادی و نیز ادارهی امور مربوط
به آنان قواعد و قوانین خاصی را وضع نموده است تا با توجه به این
حدود، امور این اشخاص مدیریت شود و این نقص مرتفع گردد. در فقه
مذاهب اسلامی توجه خاصی به امور صغیر ومجنون و در برخی از آیات
قران کریم و روایات سرپرستی وامور مالی کودک ومجنون تبیین
گردیده است. هدف از این نوشتارشناخت موارد اشتراک واختلاف
مذاهب پنجگانه اسلامی درنحوه وچگونگی ولایت قیم بر اموال صغیر
ومجنون است وشرایط تصرفات او.روش:این تحقیق به روش توصیفی
تحلیلی صورت پذیرفته، ادله، مبانی وشرایط ولایت قیم وقیمومت
صغیر ومجنون از دیدگاه امامیه واهل سنت مورد بررسی قرار گرفته
است.
The province of Guardian on the wealth of minor and Insane in the Jurisprudence of Islamic sectsAbstractPreparation and purpose: Due to their inability to manage their property, insane minors are protected in some ways. They are prohibited from seizing their property and financial rights. . The ruler of Sharia is the guardian and the sharia can also appoint a person as a guardian for this work. In some cases, for reasons such as minor insanity, a person can not manage his or her affairs properly; Therefore, in order to protect the interests of such people and also to manage the affairs related to them, the Shari'a has set special rules and laws in order to manage the affairs of these people according to these limits and eliminate this shortcoming. In the jurisprudence of Islamic religions, special attention has been paid to minor and insane matters and in some verses of the Holy Quran and the narrations of guardianship and financial affairs of children and insane people have been explained. The purpose of this article is to identify the commonalities and differences between the five Islamic religions in the manner and manner of guardianship over minor and insane property and the conditions of his possessions. Method: This research was conducted by descriptive-analytical method. Is located.Key words:wealth, Governor, Minor ,guardian, Insane.
خلاصه ماشینی:
اين ولايت که از آن حاکم شرع است ميتواند آن را شخصا اعمال کند يا شخصي را به عنوان نماينده خود براي سرپرستي صغير ومجنون تعيين نمايد که در فقه او را قيم يا وصي قاضي ناميده اند.
ولايت قيم براموال صغاراز نظر اماميه صغيردرنزد فقهاي اماميه بدون هيچ اختلافي محجور است ونميتوانددرامورش به طور مطلق تصرف کند وولايت بر او ابتدا در صورت وجود پدر برعهده ي پدر،اگر صغير پدر نداشته باشد بر عهده ي جد پدري سپس در صورت نبودن آنها، وصي پدرياجد عهده دار ولايت است ودر صورت نبودن اين سه يعني پدر، جد پدري و وصي ولايت بر عهده ي حاکم شرع است که قيم شخص صغير ميباشد( فاضل آبي، ١٤١٧ ، ١/ ٥٥٤؛ حلي، ١٤١٠ ، ١ / ٣٦٠ ؛خويي، ١٤١٠، ٢/ ٢٢).
ولايت قيم براموال مجنون از نظر اهل سنت درمذاهب اهل سنت هم مانند اماميه دربحث ولايت براموال ،صغير ومجنون را درکنار يکديگر آورده اند يعني در مجنون ولي همان است که در بحث صغير به آن اشاره شدولي،در عارض شدن جنون بعد از بلوغ اينکه ،ولي چه کسي است اختلاف دارند که به شرح ذيل است : از ديدگاه حنفيه هنگامي که شخصي بالغ شود در حالي که عاقل است ،بعداز بلوغ مجنون شد، پدر ولايت ندارد و ولي اوقاضي يا سلطان است که منظور آنان حاکم به عنوان قيم ميباشد (ابن عابدين ، ١٤١٢ ،٦ / .