چکیده:
اندیشه مهدویت دارای ابعاد مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است. تبیین اهداف حکومت مهدوی در برابر ایده بیطرفی حکومت در لیبرالیسم، یکی از مسائل سیاسی مهم، برای ترسیم مدینه فاضله اسلامی است. این پژوهش درصدد است تا با روش توصیفی تحلیلی و رویکرد تحلیل متون قرآنی و روایی با تبیین نظری به این مسئله پاسخ دهد که: اهداف حکومت مهدوی چیست و چگونه با وظایف حکومت در لیبرالیسم در چارچوب ایده بیطرفی مقایسه میشود؟ مهمترین یافته پژوهش حاضر عبارتست از: بررسی و تبیین نظری اهداف و کارویژههای حکومت مهدوی ازطریق تحلیل متون قرآنی و روایی و در راستای اهداف حکومت در علوم سیاسی. براساس نصوص مهدویت، مهمترین هدف حکومت مهدوی، عبودیت الهی است و در راستای آن، سایر منابع اهداف حکومت نیز قابل تبیین است. حکومت مهدوی دارای دو دسته اهداف مادی(دنیایی) و معنوی است و در تبیین و تفسیر اهداف مادی و دنیوی با حکومت در لیبرالیسم تفاوت دارد. تلاش در توسعه اقتصادی امری اصیل و در راستای عبودیت میباشد. این پژوهش میتواند علاوه بر فواید نظری تشریح کارویژههای مدینه فاضله مهدوی، برای حکومتهای اسلامی در برنامههای نوسازی در عصر غیبت، راهگشا باشد.
The thought of mahdism has different cultural, political and social dimensions explanation of mahdavi 's goals against the idea of neutrality of government in liberalism is one of the most important political issues for the drawing of islamic utopia. this research intends to answer the question by descriptive - analytical method and the approach of analyzing the quranic and hadith texts by explaining the theoretical explanation what are the goals of the government of mahdism and how are compared to the functions of government in liberalism within the framework of neutrality? the findings of the present study are: investigation and explanation of the objectives of mahdavi 's government through analyzing the quranic and narrative texts and in line with the goals of government in political sciences. according to the text of mahdism, the aim of mahdi's government is the servitude of god and in line with it, other sources of government goals can be explained. Mahdavi's government has two categories of objective (world) and spiritual goals and is different in explanation and interpretation of worldly and materialistic objectives with government in liberalism. the effort in economic development is noble. in addition to the theoretical benefits of utopia, this study can be useful for islamic fundamentalism in the era of absence.
خلاصه ماشینی:
در آموزههای مهدویت براساس قرآن و روایات معصومین علیهمالسلام ، هدف اصلی حكومت مهدوی، دعوت به توحید و عبودیت الهی و در راستای آن، پیشرفت اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است.
در این صورت تفاوت اهداف حکومت مهدوی با اهداف حکومتهای دیگر حتی در امور دنیوی هم متفاوت خواهد بود و تلاش در امور دنیوی و مادی هم به عنوان یک هدف دینی و معنوی تلقی خواهد شد که میتواند تصور افراد جامعه را نسبت به توسعه تغییر دهد که این تغییر نگرش در برنامهریزیها و اهداف توسعه در عصر غیبت مفید است.
در احادیث مهدویت به رضایتمندی افراد و نهادها از روش حکومت مهدوی پرداخته شده است(مجلسی، 1404ق: ج51، 81) و همچنین گزینش كارگزاران شایسته و گماشتن آنها در نقاط مختلف جهان در این راستا میباشد(نعمانی، بیتا: باب21، 443).
در فرهنگ اسلامی متخذ از آیات و روایات، امنیت و دفاع از ابتداییترین و كلیدیترین موضوعاتی است كه مورد توجه قرار گرفته است؛ زیرا در جامعه امن، زمینه توسعه و پیشرفت فراهم میشود و از این جهت در اندیشه مهدویت به عنوان یك اصل ثابت و بنیادی جایگاه رفیعی دارد.
اگرچه اندیشمندان سیاسی در این زمینه، دیدگاههای متفاوتی دارند ولی معمولاً اهداف چهارگانه؛ نظم و امنیت، رفاه و اقتصاد، عدالت و آزادی را ذکر کردهاند و در تلقی لیبرالیسم بیطرفی حکومت در امور خیر مورد اتفاق است.
حکومت مهدوی، اهداف معنوی و دینی دارد و هدف اصلی آن تربیت انسان و تکامل روحی و معنوی او برای عبودیت و معرفت الهی است.