چکیده:
نهضت عاشورا از حماسیترین رویدادهای تاریخی است که در ادبیات ملتهای مختلف تاثیر بسیار عمیقی گذاشته است. شعر فارسی و عربی در قرون مختلف، این واقعۀ پر شور را از جنبههای گوناگون مورد بررسی قرار داده و درسهای عبرت آموزی از آن به دست آورده است. اثرگذاری این رویداد مهم تاریخی بیشتر در مرثیهسرایی نمود یافته و شاعرانی با این رویکرد شهرۀ آفاق شدند. محتشم کاشانی (996ق) و سید حیدر حلی (1304ق) دو تن از مشهورترین شاعران مرثیهسرا در ادبیات فارسی و عربی هستند که مشترکات فراوانی در به نظم کشیدن واقعۀ طف دارند. این مقاله در حوزۀ ادبیات تطبیقی، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، موضوعات و دیدگاههای مشترک این دو شاعر را در موضوع سوگ نامههای حسینی با ذکر شواهد شعری بررسی کرده تا ویژگیها و تمایزات هر یک را مشخص کند. آنچه از بررسی اشعار رثایی این دو شاعر به دست میآید حاکی از تعهد دینی، عاطفۀ سرشار و عشق به امام حسین (ع) است که با نشانههای شاخصی از هم متمایز میشوند.
Ali Hasanzadeh The Ashura movement has left its profound impacts on various communities. Arabic and Persian literatures have been influenced by it throught history, hence reflected its lessons. In effect of this event, several poets have produced their masterpieces, among them, Muhtasham Kashani (d. 996 AH/ 1587) and Sayyid Haydar al-Hilli (d. 1304 AH/ 1886) in Persian and Arabic, respectively. The present comparative study touches upon their common points and the notions common to both of them. Their elegies mirror their religious devotion, profound attachment, and fine sentiments in favor of Imam al-Husayn