چکیده:
اکنون بیش از 250 سال از جدایی تاجیکستان از ایران می گذرد از آن زمان تاکنون این کشور جنگ های خونین و حوادث تلخ بسیاری را از سر گذرانده است اما هویت ایرانی خود را با قوت حفظ کرده است. شعر معاصر تاجیکستان وارث ادبیات کهن فارسی و آیینه ای است که تجلی فرهنگ ایرانی را به وضوح در آن می توان دید.
این مقاله شعر پنج شاعر برجسته تاجیک را از منظر عناصر و مولفه های فرهنگ ایرانی مورد مطالعه قرار داده است. در این بررسی مشخص شد شاعران تاجیک فراتر از مرزهای سیاسی به وطن تاریخی خود ایران نظر دارند و شیفته وار به میراث فرهنگی و ادبی مشترک خود با ایران می نگرند و به آن می بالند و دو عنصر زبان فارسی و گذشته تاریخی مشترک مهم ترین عناصر شکل دهنده هویت فرهنگی آنهاست. تجلی فرهنگ ایرانی را در شعر آنان می توان به صورت بزرگداشت زبان فارسی و نگرانی از سرنوشت آن در برابر هجمه های گوناگون، یادکرد گذشته مشترک، تعظیم اساطیر و شخصیت های ایرانی به ویژه شاعران مشاهده کرد.
More than 250 years have passed since the separation of Tajikistan from Iran. Since then, the country has suffered a lot of bitter events, but has kept its Iranian identity strong. Contemporary poetry of Tajikistan is the heir to the ancient Persian literature, which clearly shows the manifestation of Iranian culture. This article studies the poetry of five prominent Tajik poets in terms of the components of Iranian culture through a descriptive-analytical method. The study found that Tajik poets, regardless of the political boundaries of their country, are contemplating and fascinated by their cultural and literary heritage. The two elements of the Persian language and the common historical past are the most important elements shaping their cultural identity. The manifestation of Iranian culture in their poems can be seen in the form of commemoration of Persian language and the fear of its fate against various sects, citing the common past, the bow of myths and Iranian characters, especially poets and ....
خلاصه ماشینی:
بازتاب هويت ايراني در شعر معاصر تاجيک اميرحمزه حسنوند دانشجوي دکتري زبان و ادبيات فارسي دانشگاه تهران ، تهران ، ايران منوچهر اکبري استاد گروه زبان و ادبيات فارسي دانشگاه تهران ، تهران ، ايران علي رضا حاجيان نژاد دانشيارگروه زبان و ادبيات فارسي دانشگاه تهران ، تهران ، ايران (تاريخ دريافت : ٩٧/٠٧/١٢، تاريخ تصويب : ٩٧/١١/٢٣، تاريخ چاپ : زمستان ١٤٠٠) چکيده اکنون بيش از ٢٥٠ سال از جدايي تاجيکستان از ايران مي گذرد از آن زمان تاکنون اين کشور جنگ هاي خونين و حوادث تلخ بسياري را از سر گذرانده است اما هويت ايراني خود را با قوت حفظ کرده است .
دليل انتخاب شاعران مذکور اين است که اين پنج نفر برجسته ترين شاعران معاصر تاجيک و در واقع چکيده ادبيات معاصر تاجيکستان هستند و شواهد بسياري در شعر آنان هست که به توجه آنان به ايران و هويت ايراني دلالت دارد.
پرسش هاي پژوهش اين مقاله سعي دارد حتي الامکان به اين پرسش ها پاسخ دهد: ١- هويت ايراني در شعر شاعران برجسته معاصر تاجيکستان چه جايگاهي دارد؟ ٢-کدام يک از مولفه ها و عناصر فرهنگ ايراني بيشتر در شعر آنان تجلي يافته است ؟ معرفي شاعران منتخب مومن قناعت __________________________________________________________________________ ١- سفير پيشين جمهوري اسلامي ايران در تاجيکستان مومن قناعت در سال ١٩٣٢ م .
«در اين سالها توجه به ايران و ايراني و ميراث ادبي و فرهنگي آن به يکي از اصلي ترين بن مايه هاي شعر معاصر فارسي تاجيکي ماورالنهر تبديل شده است .