چکیده:
در استانهای مختلف ایران، تحولات ساختار سنی جمعیت تقریباً بهطور مشابه به ظهور جمعیتی منجر شده است که در سن فعالیت اقتصادی قرار دارند؛ پدیدههای جمعیتی آینده را رقم میزنند و برای مشارکت در فرایند توسعه، مستلزم تقویت سرمایهی انسانی هستند. پژوهش حاضر، با رویکرد توصیفی- تحلیلی، و تحلیل ثانویه دادههای مربوط به 10 استان مختلف کشور انجام گرفت؛ تا نشان دهد که وضعیت شاخصهای سرمایهی انسانی چگونه است. نتایج مطالعه نشان میدهد که علاوه بر توسعهنیافتگی برخی از استانها (همچون سیستانوبلوچستان، کردستان و لرستان)، از نظر شاخصهای سرمایهی انسانی در ابعاد آموزش، سلامت، نیروی کار و اشتغال، و محیط توانمندساز، پراکندگیهای استانی چشمگیری هم وجود دارد و شاخصهای سرمایهی انسانی در برخی از استانهای توسعهیافته (همچون؛ اصفهان، سمنان، آذربایجان شرقی، و مازندران) انباشتهتر است. این نتایج لزوم توجه به تقویت سرمایهی انسانی جمعیت بالقوه فعال در استانها و مناطق کمبرخوردار و مرزی از یک طرف، و درگیر کردن آنان در فرایند توسعه با هدف ماندگاری جمعیت جوان و ارتقای شاخصهای توسعه تا حد استانهای توسعهیافته و نیز افزایش کیفیت جمعیت برای تداوم فرایندهای جمعیتی در آینده را از طرف دیگر برجسته میسازد
In different provinces of Iran, age structure changes have almost similarly led to the emergence of a population that are at the age of economic activity, shape the future demographic phenomena and require a reinforcement of human capital to participate in the development process. This study, with a descriptive-analytical approach, performed a secondary analysis on the data related to 10 different provinces of the country to show the status of human capital indicators. The results showed that in addition to the underdevelopment of some provinces (such as Sistan and Baluchistan, Kurdistan and Lorestan), there is also a significant provincial dispersal in terms of human capital indicators in education, health, workforce and employment, as well as enabling environment, that is, the human capital indicators are more accumulated in some developed provinces (such as Isfahan, Semnan, Eastern Azerbaijan, and Mazandaran). These results highlight the need to strengthen the human capital of potentially active populations in low-income provinces and border areas on the one hand, and to engage them in the development process with the aim of sustaining the young population and promoting the developmental indicators to the extent of the developed provinces, as well as increasing the quality of population to sustain future population processes on the other hand
خلاصه ماشینی:
سوم ، متعاقب تحولات ساختار سني جمعيت ، در مناطق و استان هاي مختلف ايران تقريبا به طور مشابه پنجره فرصت جمعيتي ظهور کرده است ؛ اما جداي از توسعه نيافتگي برخي از استان ها، به نظر ميرسد که از نظر شاخص هاي سرمايه ي انساني نيز، پراکندگيهاي منطقه اي و تفاوت هاي استاني چشمگيري هم وجود دارد که از طرفي، مغاير با رهيافت هاي نهادگرايي توسعه و توجه به ظرفيت هاي بومي است و از طرف ديگر، پيامدهايي چون مهاجرت جوانان و عدم تعادل هاي جمعيتي را به همراه ميآورد.
آن ها همچنين با در پيش گرفتن يک مدل چندبعدي فراتر از ساختار سني و جنسي براي پيش بيني جمعيت و سرمايه ي انساني در ايالات مختلف ، نشان دادند که اگر سرعت فعلي گسترش تحصيلات در کشور 1- Canning 2- Ogawa, Kondo & Matsukura 3- Wongboonsin, Guest & Prachuabmoh 4- KC, Wurzer, Speringer & Lutz و مناطق مختلف حفظ شود به سرعت به سطح توسعه ي کشورهاي توسعه يافته آسيا دست خواهد يافت .
1- Gao & Shao 2- Mason, Lee & Xue Jiang 3- van der Ven & Smits يکي از آثاري که به لحاظ طبقه بندي مرسوم جزء پژوهش هاي خارجي است ؛ اما دستاوردهاي فراواني براي پژوهش هاي داخلي در زمينه ي دانش جمعيت شناسي اقتصادي و نيز براي سياست گذاران دارد، کتاب اخيرا ترجمه شده ي بلوم و ديگران (١٣٩٨) است .