چکیده:
پژوهش حاضر با کاووش اطلاعات موجود از حضور نمایندگان زن در تقسیمات افقی و عمودی مناصب (متناظر با احراز کرسی در هیئت رئیسه و نیز عضویت در کمیسیون ها) و در نتیجه دسترسی به منابع قدرت در جایگاه های تقنینی، نظارتی نمایندگی مجلس، ابعاد کمتر بحث شده از مشارکت سیاسی زنان را مطرح می سازد. داده پردازی اطلاعات نشان می دهد با وجود تعداد اندک نمایندگان زن در چهار دهه، آنان توانستند به تعداد یک نفر تجربه عضویت در همه کمیسیونها را به ثبت رسانند. بالاترین نرخ حضور آنان در کمیسیون بهداشت و درمان، فرهنگی، اجتماعی و آموزش و تحقیقات بوده است. در مقابل در کمیسیون های انرژی، صنایع، برنامه و بودجه و عمران بسیار قلیل بودهاند. این تقسیمبندی با تمایزات جاری در ارزشهای پدرسالارانه متناظر و تداعیگر امتداد کلیشههای جنسیتی و ارجحیت زنان در عهده-داری نقشهای مراقبتی، تربیتی است. درحالیکه به هیئت رئیسه مجلس در این چهار دهه راه نیافتهاند، توانستهاند در کمیسیون های امور دفاعی، آموزش و تحقیقات و فرهنگی نائب رئیس شوند. مقاله با تحلیل این وضعیت و ذکر نکاتی به تغییر آن نظر داشته و به طرح نقاط مثبتی چون حضور زنان در کمیسیون نظارتی اصل نود قانون اساسی از دوره اول مجلس می پردازد.
The present study explores the available information on the presence of female representatives in the horizontal and vertical divisions of positions and as a result access to sources of power in legislative positions. Regarding this, the information about the female representatives in the eleven terms of the parliament is observed and collected separately each year and after validation, it is analyzed. The results show that despite the small number of female representatives in the last four decades, they have been able to record the experience of membership in all commissions, even if only one seat. Their highest participation rates were in the Health, Cultural, Social, Education and Research Commissions. In contrast, there have been very few in the energy, industry, program, budget and development commissions. This division corresponds to the gender distinctions in patriarchal values and is associated with the extension of gender stereotypes and the preference of women in caring for educational roles. While they have not been elected to the board in the last four decades, they have been able to serve as deputy chairmen in the defense, education and research, and cultural commissions, and hold subsequent positions in others.
خلاصه ماشینی:
لذا با هدف ایجاد حساسیت نسبت به مشارکت نمایندگان زن در شوراها و نیز صـحن درصدد است تا دریابد میزان حضور زنان در شوراهای تقنینی نظاراتی مجلس اعـم از هیئـت رئیسه و کمیسیون های تخصصی در ادوار یازده گانه مجلس چگونه بوده است ؟ نیـل بـه ایـن یافته ها هم به لحاظ گردآوری اطلاعات و ادبیات موضوع در حوزه مشارکت سیاسـی زنـان آنچنان که در جامعه شناسی سیاسی و علوم سیاسی امروزه در جهان دنبال می شـود اهمیـت دارد و هم موادی را برای تحلیل های آتـی، برنامـه ریـزی هـا و سیاسـتگذاری هـای افـراد، احزاب و گروه های سیاسی علاقمند به حضور زنان در پست های تقنینی مهیا می سازد.
)به تصویر صفحه رجوع شود) نمودار (١):فراوانی نمایندگان زن اداور یازدگانه مجلس شورای اسلامی بر حسب عضویت در کمیسیون های تخصصی به روشنی می توان دید که نمایندگان زن بیشترین حضور را از بعد تعداد، بـه ترتیـب در کمیسیون های بهداشت و درمان ، فرهنگی، آموزش و تحقیقات ، اجتماعی، سیاست خـارجی و در نهایت اصل ٩٠ قانون اساسی داشته اند.
)به تصویر صفحه رجوع شود) نمودار (٥) فراوانی نمایندگان زن اداور مجلس شورای اسلامی بر حسب عضویت در کمیسیونهای آموزش و تحقیقات و آموزش و پرورش در ردیابی جهت حضور زنان می بینیم که نماینـدگان زن از دوره اول تـا پـنجم مجلـس شورای اسلامی و برای دو دهه حضور خود را در کمیسیون اختصاصی آمـوزش و پـرورش را استمرار بخشیده اند.