چکیده:
نوسان تولید به عنوان یکی از شاخصهای اندازهگیری نوسانات اقتصادی در کشورهای درحالتوسعه و مؤثر بر متغیرهای کلان اقتصادی است. بررسی نوسانات در تولید کشورها و علل آن بهویژه کشورهای درحالتوسعه همواره یکی از موضوعات مورد توجه در تحلیلهای اقتصادی است. در این مقاله قصد داریم اثر باز بودن تجاری و متنوعسازی صادرات بر نوسانات تولید کشورهای منتخب درحالتوسعه مورد ارزیابی قرار دهیم. مطالعات زیادی در خصوص چگونگی اثرات صادرات بر نوسانات تولید و رشد اقتصادی کشورهای درحالتوسعه صورت پذیرفته است و به نتایج متفاوتی نیز نائل آمدهاند. از آنجا که بحث متنوعسازی صادرات و باز بودن تجاری به عنوان عواملی که بر توسعه و جهانیشدن اهمیت ویژهای دارد، در این مطالعه به بررسی تأثیر متغیرهای مورد نظر بر نوسانات تولید پرداخته شده است. این الگو با استفاده از روش تعمیمیافته گشتاورهای سیستمی در دادههای تابلویی و با استفاده از اطلاعات ۳۰ کشور منتخب درحالتوسعه با گروه درآمدی متوسط، طی دوره زمانی ۲۰۱۶-۱۹۹۶ برآورد شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو نشان میدهد که متغیر باز بودن تجاری تأثیر مثبت بر نوسانات تولید دارد. افزایش درجه باز بودن با حذف موانع تجاری اثرگذاری به شوکهای خارجی را افزایش میدهد درنتیجه باعث افزایش نوسان میشود. متنوعسازی صادرات، اثر متقابل متنوعسازی صادرات و باز بودن تجاری نیز دارای تأثیر منفی بر نوسانات تولید میباشند.
خلاصه ماشینی:
تأثير باز بودن تجاري و متنوع سازي صادرات بر نوسانات توليد کشورهاي منتخب درحال توسعه نسرين جعفري دانش آموخته کارشناسيارشدعلوم اقتصاددانشگاه شيراز،شيراز،ايران nasrinjafari920@yahoo.
معيار باز بودن تجاري اساسيترين معياربازبودن ،سهم ساده تجارت بوده که عبارت است از:صـادرات بـه عـلاوه واردات تقسيم برتوليدناخالص داخلي.
ايشـان ارتباط تجاريبين کشورهايتوسعه يافته وتوسعه نيافته را مورد سـؤال قـرار داده اسـت وخاطرنشـان ميسازند که رشد اقتصاديکشورهايدرحال توسعه ،وابسته به کشورهايتوسعه يافته بوده است و از جانب آن ها تحميل ميشود که در بلندمدت باعث از بين رفتن اثرات مثبت بالقوه تجارت بـر رشـد آن هاميگردد.
Mohsen Ebrahimi et al (2010) توسعه يافته يکيازنتايج اين است که درجه بالاييازبازبودن تجارت منجربه نوسانات بـالاترمـي- شود.
به اين صورت که بازبودن تجاري بيشترنوسانات توليدرادرکشورهاي درحال توسعه افزايش ميدهد،امابه يکنواخت سازي توليـددر کشورهاي توسعه يافته کمک مينمايدويهمچنين دريافتـه اسـت کـه انـدازه دولـت درکشـورهاي کمترتوسعه يافته ،ميتواندنوسانات توليدراافزايش دهدوبخشيازرابطه مثبت بودن ونوسانات بـه وسيله رابطه مثبت ميان بازبودن واندازه دولت ،توضيح داده شود.
نتايج تخمين الگو برآوردالگويپويابرايبررسيتأثيربازبودن تجاريومتنـوع سـازيصـادرات بـرنوسـانات توليـد کشورهايمنتخب درحال توسعه است که معادله زيربرآوردميگردد: GDPʋoti,t=αi+β1 (oPENi. t) + β2 (DiV)i,t+β3((oPEN1,T)×(DiV)i,t) + εi,t(6) جدول ٣: نتايج تخمين الگو براي کشورهاي منتخب درحال توسعه با گروه درآمدي متوسط (رجوع شود به تصویر صفحه) مأخذ:محاسبات تحقيق بااستفاده ازنرم افزاراستاتا١٤ طبق نتايج به دست آمده ازجدول (٣)درکشورهايمنتخب درحال توسـعه بـازبـودن تجـارياز نظرآماريدرسطح پنج درصدمعنادارودارايضريب مثبت ٠/٦٥٤٠٥٢٣است که نشان دهنده تأثير مثبت اين متغيربرنوسانات توليداست .