چکیده:
بعد از انقلاب اسلامی تحقق بانکداری اسلامی در سیستم بانکی کشور یکی از موضوعات مهم در حوزه بانکی بوده است. در شرایط فعلی، اقتصاد ایران در اثر تشدید تحریمهای بینالمللی به ویژه محدودیتهای ایجاد شده در حوزههای مالی و بانکی شرایط منحصر به فردی را تجربه میکند. این در حالی است که بانکداری اسلامی در کشورهای گوناگون اسلامی توانسته است در فضایی رقابتی، قابلیتهای خود را در "واسطهگری مالی منطبق با شریعت" به منظور رفع نیازهای بانکی مشتریان مسلمان و حتی غیرمسلمان به خوبی نشان دهند. حال این پرسش مطرح است که آیا نظام بانکداری اسلامی که بر مبنای حرمت ربا نهاده شده، مزیتی نسب به نظام متعارف دارد؟ پاسخ به این سوال با توجه به بحرانهای اخیر، از اهمیت مضاعفی برخوردار است. از اینرو هدف مطالعه حاضر، بررسی کارایی بانکداری اسلامی در مقابل کارایی بانکداری متعارف میباشد. با مرور و بررسی مطالعات انجام شده در داخل و خارج از کشور، نتایج حاصل حاکی از اینست که بانکداری اسلامی با داشتن ویژگیهایی از جمله ممنوعیت انجام معاملات ربوی، تاکید بر قراردادهای واقعی، توزیع ریسک سرمایهگذاری، برقراری ارتباط میان عرضه پول و بخش واقعی اقتصاد و محدودیت فعالیتهای سفتهبازی به عنوان جایگزینی مطمئن و مناسب برای بانکداری متعارف مطرح است.
خلاصه ماشینی:
با مرور و بررسي مطالعات انجام شده در داخل و خارج از کشور، نتايج حاصل حـاکي از ايـن است که بانکداري اسلامي با داشتن ويژگي هـايي از جملـه ممنوعيـت انجـام معـاملات ربـوي ، تأکيـد بـر قراردادهاي واقعي ، توزيع ريسک سرمايه گذاري ، برقراري ارتباط ميان عرضه پول و بخش واقعي اقتصـاد و محدوديت فعاليت هاي سفته بازي به عنوان جايگزيني مطمئن و مناسب براي بانکـداري متعـارف مطـرح است .
مطالعات کارايي بانک ها نشان ميدهد کـه بهـره وري فـي نفسـه جنبـه مهمـي در کنـار سـاير ويژگي هاي بانک مانند اندازه ، ترکيب دارايـيهـا، ريسـک ، نقـدينگي ، سـاختار بـازار و متغيرهـاي اقتصاد کلان است که بر عملکرد بانکي تأثير مي گذارد (بک و همکاران ، ٢٠١٣، ص ٢٢٠)، با توجه به سطح بالاي دارايي بانکداري اسلامي ، سهم آن در بازار و نقش واسطه گـريهـاي مالي فعال آن ، ماليه اسلامي به اقتصاد واقعي نزديک است ؛ بنابراين ماليـه اسـلامي در ايـران بـه طـور فزاينده نقش مهمي در اقتصاد بازي مي کند و در حال حاضر حساب ها سـهم اساسـي دارايـي هـر بانک را به خود اختصاص داده اند (حبيبي و عميدي ، ١٣٩٩، ص ١٤٣).
الزامات معاملاتي که توسط داراييهاي مشـهود پشـتيباني مـي شـوند، باعـث شـده بانـک هـاي اسلامي ، در مقايسه با بانک هاي متعارف به اقتصاد واقعي بيشتر نزديک شده که اين موضوع بـه نوبـه خود در دوران پسا بحران بسيار مهم بوده است .
Efficiency of conventional versus Islamic banks: evidence from the Middle East.
Cost, revenue and profit efficiency of Islamic and conventional banking sector: empirical evidence from gulf cooperative council countries.
Cost and profit efficiency of conventional and Islamic banks in GCC countries.