چکیده:
کاربرد «تمثیل» و «نماد» برای درک بهتر مفاهیم بهویژه مفاهیم انتزاعی و عقلانی، یکی از روشهایی است که در ادبیات کودکان و نوجوانان بسیار اهمیت دارد و میتوان از دیدگاههای متعددی به بررسی آن پرداخت؛ یکی از این روشها، نشانهشناسی ساختار یا معنای نمادهاست که میتواند راهگشای مسائل جدیدی در ادبیات باشد؛ به همین منظور، در این مقاله با بهکارگیری روش تحقیق آمیختۀ کمی- کیفی و الگوی معنایی آگدن و ریچاردز (1923) به نشانهشناسی معنای نمادهای ادبیات منظوم کودک و نوجوان در دهۀ هشتاد پرداختهشده است. نشانهشناسی نمادهای این دوره نشان میدهد، اندیشهای که سبب تغییر نشانهها در داستانهای این دهه شدهاست، بیشتر اندیشههای دینی و اخلاقی هستند علاوه براین، بررسی دادهها بر اساس الگوی فوق نشان میدهد که اندیشه بهتنهایی نمیتواند بهعنوان اصلیترین عامل تغییر نشانههای مصداقهای نمادین مطرح شود بلکه باید مؤلفههای دیگری چون ویژگیهای چندگانه یک مصداق و تحول معنایی آن را در طول زمان در آثار مسائل مختلف فرهنگی و اجتماعی، در نظر گرفت.
The use of "allegory" and "symbols" to better understand the concepts, particularly abstract and rational concepts, is one of the ways in which children's literature is very important and it can be examined from multiple views one of which is semiotic structure or meaning of the symbols that can open the way to new issues in literature. Therefore, this article uses qualitative and quantitative mixed research methods and the semiotic pattern of symbols of Ogden and Richards to explore the semiotics of meaning of symbols in children's literature in the eighties. Semiotic symbols of this period show that the ideas that have changed signs in stories this decade are more religious and moral. In addition, the study of data, based on the above model, shows that thought alone cannot be considered the main factor in changing the signs of the symbol, but other components such as the multiple characteristics of a case and its semantic evolution over time must be considered.
خلاصه ماشینی:
طبق مطالعه اي که بر اين آثار انجام شد، تعدادي از آثار به صورت نمايشنامه و بازي، برخي در مورد معرفي شعراي بزرگ ايران ، خاطرات شاعرانه ، مجموعه اشعار شاعران معاصر، ترانه هاي کودکانه ، اشعار مذهبي در مورد پيامبر اکرم (ص ) و پيشوايان ديني، دعاهاي کودکانه ، چيستان ، توصيف طبيعت و عوامل طبيعي، معرفي حيوانات ، مجموعه هايي از قطعات ادبي کودکان و نوجوانان عضو کانون پرورش فکري و همچنين برگزيدة مسابقات قصه و شعر جزء آثار منظوم انتشاريافتۀ کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان در دهۀ هشتاد بود که به علت نمادين نبودن آن ها، از جامعۀ آماري حذف شدند و درنهايت اين منابع انتخاب شدند: «دختر باغ آرزو نوشتۀ کريستين آندرسن »، «فرشته اي از آسمون ، مجموعۀ پر زرد قناري، مجموعۀ گنجشک و پروانه و مجموعۀ سبزتر از درخت ، سرودة ناصر کشاورز»؛ «کلاغه به خونه ش نرسيد، من و خواب جنگل ، هاجستم و واجستم ، کلاغ ها و شکوفه ها سرودة افسانه شعبان نژاد»؛ «ماه نو، نگاه نو، سرودة اسدالله شعباني»؛ «مجموعۀ آقاي تابستان ، سرودة منيژه هاشمي»؛ «مجموعۀ جم جمک ، سرودة محمود کيانوش »؛ «مجموعۀ نميتوان کلاغ ماند، سرودة احمد ميرزاده »؛ «مجموعۀ يک آسمان گنجشک ، سرودة محمدحسين محمدي»؛ «مجموعۀ شعرهاي باراني، سرودة جعفر ابراهيمي» و «مجموعۀ کلوچه و مورچه ، سرودة مهري ماهوتي ».