چکیده:
این مقاله بر آنست با استفاده از روش کتابخانه ای تسامح و همزیستی در اندیشه امام
موسی صدر را بررسی کند. از نظر امام، دین نقطة آغاز تمدنی انسان را آغاز می کند. تمدن
در نظر ایشان، تعامل انسان با هستی است. انسان برای تعامل با هستی ابتدا باید خود را
تربیت کند. در نظر صدر یکی از نتایج اعتدال حکومت عقل است که این معنا از اعتدال به
اجتماع سرایت می یابد که در آن همبستگی و پیوستگی جامعه را در پی دارد. ایشان صلح
و تسامح را نشانه ایمان تلقی می کند که همة ادیان به آن باور دارند که عبارت است از
بالابردن شان نیروی برادری در وطن واحد، از طریق محبت و تسامح. امام صدر شیوة
جدیدی از گفت و گو را ایجاد کرد:احترام به انسان، احترام به دیدگاهها و عقاید انسان ها،
رفع ابهام، قیم ندانستن خود نسبت به دیگری و نسبت به انسان، سخن نگفتن از طرف
انسان و اجازه دادن به اینکه خود او سخن و دیدگاهش را بیان کند و اجازه ندادن به
ستمگرانی که در حکم معبودان زمین هستند و میخواهند اراده خودشان را بر انسان
تحمیل کنند..
خلاصه ماشینی:
امام موسي صدر در طول زندگي خود در لبنان بر اين اعتقاد بود که روحانيون فقط نبايد در مسجد يا حوزه حضور پيدا کنند بلکه بايد در بين مردم و جامعه باشند و براي حل مشکلات آنها اقدام عملي کنند.
فيرحي اعتقاد صدر به اعتدال ديتي در جامعه متکثر را اين گونه بيان مي کند: «در حقيقت من همه مجالس ، فرقه ها و مذاهب و تجمع هايي را که به نام دين تشکيل ميشود محترم ميشمارم و در نظر من تدين غير از فرقه گرايي است .
امام موسي صدر در جايي ديگر نيز بر اين نظر است که «اعتدال حاصل درک وضعيت ديگران است و باعث ميشود که انسان درد ديگران را درد خود بداند.
اين معناي از اعتدال ، همبستگي اجتماعي را به دنبال دارد و همان معناي دومي است که امام موسي صدر از اعتدال مطرح مي کند که ما بايد به درک وضعيت ديگران بپردازيم و درد آنان را درد خود بپنداريم .
امام موسي صدر از نوعي دولت آسماني سخن به ميان مي آورد و بر اين باور است که چنين دولتي بايد فراتر از طوايف و اقوام و مذاهب حرکت کرده و انسان را مورد توجه قرار دهد و از آسمان به مردم نگريسته و امور جامعه را فارغ از همه تعلقات تدبير نمايد» ( همان ).
آيات متعددي که در قرآن وجود دارد و بر گفت وگو در هر شرايط با پيروان انديشه ها و مذاهب و اديان ديگر تاکيد ميکنند، بسيار مورد استفاده امام موسي صدر است .