چکیده:
مقاله پیش رو آیاتی که به صورت مستقیم و یا تضمنی مشمول واژه لغو است ، را هم در سیطره ی قرآن و هم در سیطره ی احادیث دسته بندی کرده و گستره ی معنایی و مصادیق آن را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است .
نظراتی مبتنی بر وجود لغویات در حوزه سخن و گفتار را که میتوانند موجب غفلت از یاد خداوند شود: مانند غنا، سوگند لغو، فحش و دشنام یا پرداختن به شوخیهای بیجا و بیش از اندازه را ذکر نموده اند؛ و برخی دیگر از مفسران به ارائه نظر مبتنی بر وجود لغویات در حوزة عمل و رفتار که این نیز نتیجه ای جز غفلت از یاد خداوند نمی تواند داشته باشد: مانند افکار بیهوده و یا بازیها و سرگرمیهای پوچ و بیهوده ، مجالس گناه و ... پرداخته اند. هر فردی به فراخور وجود و عللی خاص دچار این امور لغو می شود، و خداوند نیز در این آیات با فرد فرد انسان ها سخن گفته است و به هدف اصلی خود، هدایت انسان در جهت زندگی درست و تربیت قرآنی پرداخته است .
خلاصه ماشینی:
نظراتي مبتني بر وجود لغويات در حوزه سخن و گفتار را که ميتوانند موجب غفلت از ياد خداوند شود: مانند غنا، سوگند لغو، فحش و دشنام يا پرداختن به شوخيهاي بيجا و بيش از اندازه را ذکر نموده اند؛ و برخي ديگر از مفسران به ارائه نظر مبتني بر وجود لغويات در حوزة عمل و رفتار که اين نيز نتيجه اي جز غفلت از ياد خداوند نمي تواند داشته باشد: مانند افکار بيهوده و يا بازيها و سرگرميهاي پوچ و بيهوده ، مجالس گناه و ...
٢- واژه هاي قريب المعني با لغو ٢-١- لهو دامغاني در قاموس خود آورده است که : « لهو در قرآن بر شش وجه استعمال شده است : «سخريه ، فرزند، صداي طبل ، مشغول شدن ، باطل ، غنا»(دامغاني،١٣٦٦،ص ٧١٥) راغب لهو را چنين معنا کرده که لهو چيزي است که انسان را ازآنچه برايش اهميت دارد بازدارد و به خود مشغول کند(راغب اصفهاني،١٤١٢،ص ٤٥٠).
٤-٢- لغو در حوزه عمل و رفتار در برخي موارد اعمال سرگرم کننده و افعال بيهوده و پوچ چنان انسان را به خود مشغول ميکند که شخص را از توجه به مسائل مهم دنيوي و اخروي بازميدارد که اين گونه کارها مصاديق بسياري را شامل ميشود در يک کلام عملي که ذاتا بيفايده نباشد بلکه داراي مقصود عقلايي نيز باشد مانند غذا خوردن ، بازي و سرگرمي يا مشغول کسب وکار بودن و امثال اين ها که اگر براي غير انگيزه رسيدن به خدا باشد عملي سرگرم کننده و بيهوده خواهد بود يا عملي که ذاتا بيهوده پوچ بوده مانند رقاصي يا خوردن شراب و ...