چکیده:
آزادی رفت و آمد و تعیین اقامتگاه از حقوق اساسی افراد بشر است که در اسناد بینالمللی حقوق بشری و قوانین اساسی بسیاری کشورها بر آن تأکید شده است. در چند دهۀ گذشته، در قریب به اتفاق قوانین کشورهای دنیا تحولات چشمگیری در زمینۀ حقوق، آزادیها و اختیارات زنان در روابط خانوادگی و اجتماعی صورت گرفته است. یکی از جلوههای این تحولات مربوط به شرایط و محدودیتهای حاکم در زمینۀ خروج زنان از کشور است. در این پژوهش با استفاده از منابع کتابخانهای و با رویکرد تطبیقی به بررسی اسناد بینالمللی حقوق بشری و همچنین مقررات کشورهای مختلف بهویژه کشورهای مسلمان و تحولات آنها در گذر زمان در خصوص شرایط قانونی خروج زنان شوهردار از کشور میپردازیم. هدف این مطالعه، شناخت تحولات اخیر کشورهای دنیا بهویژه کشورهای مسلمان پیرامون حقوق فردی و خانوادگی زنان در موضوع مورد بحث و جایگاه حقوق ایران در این میان است. به این منظور، قوانین یازده کشور (فرانسه، ترکیه، تونس، مراکش، الجزایر، مصر، کویت، اردن، عربستان سعودی، افغانستانِ پیش از استقرار حکومت طالبان در 2021، و ایران) مورد بررسی قرار میگیرد. این پژوهش نشان میدهد در میان کشورهای مورد بررسی، تنها حقوق ایران خروج زنان را منوط به اجازۀ شوهر کرده است؛ درحالی که دیگر کشورها اهلیت و استقلال زن شوهردار را در این زمینه همچون مرد متأهل، با تفاوتهایی بهرسمیت شناختهاند. در مقابل، راهکارهای قانونی گوناگونی بهعنوان قواعد عمومی یا اختصاصی ضمانت اجرای تعهدات زناشویی درصورت خروج همسر از کشور در این نظامهای حقوقی پیشبینی شده است.
Liberty of movement and freedom to choose residence is a fundamental human right that is enshrined in international human rights instruments and the constitutions of many countries. During the last decades, in most legal systems around the world significant changes have taken place in the field of women's rights and freedoms in their family and social relations. One of the manifestations of these developments is related to the conditions and restrictions in the field of women’s travelling abroad. In this paper, using library resources and with a comparative approach, we examine international human rights instruments as well as the regulations of different countries, especially Muslim countries, and their developments over the time regarding the legal conditions for married women to leave their own country. The purpose of this study is to identify the recent developments in the world, especially in Muslim countries vis-a-vis the individual and family rights of women and the position of Iranian law in this regard. To this end, the laws of eleven countries as follows are examined: France, Turkey, Tunisia, Morocco, Algeria, Egypt, Kuwait, Jordan, Saudi Arabia, Afghanistan (prior to Taliban control in 2021) and Iran. This study shows that among the countries studied, only Iranian law stipulates that the right of married women to travel abroad is subject to their husbands' consent. Meanwhile, other countries recognize, with some differences, the freedom and independence of married women in this regard. Nevertheless, various legal solutions are provided in these countries in order to ensure the fulfillment of marital obligations in the case where one spouse travels abroad.
خلاصه ماشینی:
٣) حقوق يادشده تابع هيچ گونه محدوديتي نخواهد بود مگر محدوديت هايي کـه بـه موجـب قـانون مقرر گرديده و براي حفظ امنيت ملي ، نظم عمومي ، بهداشـت يـا اخـلاق عمـومي يـا حقـوق و آزادي هاي ديگران لازم بوده و با ساير حقوق شناخته شده در ايـن ميثـاق سـازگار باشـد [...
Loi du 18 février 1938 portant modification des textes du code civil relatifs à la capacité de la femme mariée, JORF n°0042 du 19 février 1938.
ديوان عالي در حکم خود اعلام نمود مـواد ٨ و ١١ قانون شمارة ٩٧ سال ١٩٥٩ و مادة ٣ مقررة وزارت امور داخلي (وزارت کشور) بـه شـمارة ٣٩٣٧ به تاريخ ١٩٩٦ که مقرر ميداشت براي صدور يا تمديد گذرنامۀ زن بـه منظـور خـروج از کشـور إذن همسر ضروري است ، خلاف اصل ٤١ قانون اساسـي اسـت .
٩. حقوق اردن قانون گذرنامۀ اردن مصوب ١١٩٦٩ در مادة ١٢ پيش بيني کرده بود که صـدور گذرنامـۀ عـادي مستقل براي زوجه يا فرزندان صغير به منظور سفر به خارج از کشـور منـوط بـه اجـازة مکتـوب شوهر يا ولي است .
اما اين مادة قانوني در سال ٢٠١٣ منسوخ شد و از آن پس به موجب اصـلاح صورت گرفته ، زن نيز مانند مرد بدون نياز به إذن همسر ميتواند از کشور خـارج شـود؛ بـه ايـن ترتيب ، امروزه زن و مرد در خصوص صدور گذرنامۀ مستقل در جايگاه برابر قرار دارند.
org/afrique/algerie/algerie-les-droits-des- femmes-beaucoup-reste-a-faire.