خلاصه ماشینی:
زندگینامهنویسی در تاریخ معاصر ایران، شیوهها و آسیبها زندگینامه نگاری داستانی مجال استناد را ضیق کرده است دکتر یعقوب توکلی متن ذیل درصدد معرفی انواع تکنگاریهای تاریخی با نظر به آسیبهای آن بوده است.
محورشان یک شخصیت است، اما حول این شخصیت، ممکن است شما دهها شخصیت دیگر را هم معرفی کنید.
از همه اینها جالبتر که شاید خبرش هنوز به دوستان نرسیده باشد، زندگی خودنوشت شهید آیتالله سید حسن مدرس است، در زمانی که در خواف زندانی بوده و مطالب زندگی خودش را به یکی از افسران ژاندامری - که مأمور مستحفظ ایشان بوده- توضیح داده و در همان دوره زندان، ایشان مفاد نگارش شده را امضا هم کرده است.
یکی از مشهورترین کارهایی که به این شکل، در دوره قبل از انقلاب صورت گرفته است، زندگی نوشتهای است که آقای ذبیحالله منصوری، برای تیمور نوشت: «منم تیمور جهانگشا!» به جای تیمور نشسته و حوادث آن زمان را تطبیق داده و برای او زندگینامه نوشته است.
یعنی شما نسبت به جمعی از افراد در جامعه یا اعتقاد دارید یا انتقاد دارید و این انتقاد و اعتقاد، مبنای نگارش زندگینامه شده است.
تک نگاری روایی یا سَنَدی شکل دیگری که باید در مدلهای مربوط به زندگینامه به آن توجه کرد، باز از حیث نوع تنظیم مطالب است.
مجموعه آثاری که در مورد شهدای دفاع مقدس تدوین میشود، براساس این روش است که ما نوع مرگ افراد و آن نقطه پایان زندگی آنان را به عنوان ملاک در نظر گرفتهایم و سپس میخواهیم که درباره دورههای قبل از آن بحث کنیم.