چکیده:
اعتراض ثالث یکی از طرق فوق العاده شکایت از آراء بوده و تفاوت بارزی که با اعاده دادرسی و فرجام خواهی دارد، این است که برخلاف این دو طریق شکایت موارد آن منصوص نگردیده و آراء قابل اعتراض شمارش نشدهاند، مبنای حقوقی اعتراض شخص ثالث استثنایی بر اصل نسبی بودن احکام دادگاهها است و قانونگذار در این قبیل موارد سعی داشته تا با ارائه راه حلی، جهت ورود اشخاصی که اساسا در دادرسی حضور نداشته و در رای دخیل نبودهاند، حقوق از دست رفته این اشخاص را جبران نماید. در این مقاله بیان گردید استثنایی بر اصل نسبی بودن احکام دادگاهها یعنی احکامی که از دادگاهها صادر میشوند، نسبت به طرفین و قائم مقام قانونی آنان معتبر است و نسبت به اشخاص ثالث یعنی اشخاصی که در دادرسی شرکت نکردهاند، هیچ گونه اثری ندارد. این قاعده که به اصل نسبی بودن احکام معروف است، اصلی است کلی که در واقع حکم دادگاه را از لحاظ اعتبار مانند قرارداد تلقی یا متصور میشوند که در انتقاد روابط حقوقی افراد طوری پیچیده است که قاعده نسبی بودن اثر حکم عملا قابل اجرا نبوده و به دلایلی حکم دادگاه به حقوق اشخاص ثالث خلل وارد میکند و آنان مجبور میشوند که به آن اعتراض کنند.
خلاصه ماشینی:
کارکرد اصل جلوگيري از صدور احکام معارض در اعتراض شخص ثالث 1 جاسم تابع الحجه دانشجوي دکتري فقه و مباني حقوق دانشگاه اميرالمومنين اهواز چکيده اعتراض ثالث يکي از طرق فوق العاده شکايت از آراء بوده و تفاوت بارزي که با اعاده دادرسي و فرجام خواهي دارد، اين است که برخلاف اين دو طريق شکايت موارد آن منصوص نگرديده و آراء قابل اعتراض شمارش نشده اند، مبناي حقوقي اعتراض شخص ثالث استثنايي بر اصل نسبي بودن احکام دادگاه ها است و قانونگذار در اين قبيل موارد سعي داشته تا با ارائه راه حلي ، جهت ورود اشخاصي که اساساً در دادرسي حضور نداشته و در رأي دخيل نبوده اند، حقوق از دست رفته اين اشخاص را جبران نمايد.
رأي دادگاه نسبت به طرفين دعوا معتبر است و بايد مفاد آن را محترم بشمارند، ولي اشخاصي که در دادرسي شرکت نداشته اند، با استناد به نسبي بودن آراء مي توانند با اقامه دعواي خاصي، خلاف حکم را اثبات کنند و از دادگاه بخواهند که آن را تا حدودي که به زيانشان است ابطال کند به اين ترتيب ، اعتراض ثالث تنها وسيله اي است که مي تواند اصل نسبيت اعتبار احکام را حفظ کند و کساني که از نظر مفاد رأي ناراضي هستند، در صورتي مي توانند از رعايت آن خود داري کنند که از اين راه استفاده نمايند.