چکیده:
روسیه و منطقه غرب آسیا از روابط تاریخی بسیار دیرینهای برخوردارند. این روابط طی سدهها و قرنهای متمادی ادامه داشته و تأثیرات آن بر امنیت ملی، موجب بیتوجهی به ترتیبات منطقهای و مزایای آن شده بود. غرب آسیا مهمترین کانونهای منازعه در جهان بوده و شاید هیچ منطقه دیگری در جهان به این اندازه بحرانساز و تنشزا نبوده است. ریشههای منازعات در این منطقه راهبردی را میتوان در اختلافات مرزی و سرزمینی، اختلافات قومی و تعارضات ایدئولوژیک، منابع طبیعی بهویژه نفت و گاز و دخالت قدرتهای فرامنطقهای دانست که هرکدام بهتنهایی بر معادلات امنیتی منطقه تأثیر میگذارد.
خلاصه ماشینی:
ريشـه هاي منازعـات در ايـن منطقـه راهبــردي را مــي تــوان در اختلافــات مــرزي و ســرزميني ، اختلافــات قــومي و تعارضــات ايدئولوژيک ، منابع طبيعي به ويژه نفت و گاز و دخالت قدرت هاي فرامنطقـه اي دانسـت کـه هرکدام به تنهايي بر معادلات امنيتي منطقه تأثير مي گذارد، حال آنکه در برخي از کشـورهاي منطقه ، مجموعه اين عوامل يا برخي از آن ها موجب منازعه و کشمکش بـا ديگـر کشـورها شده است .
بـه علاوه ، غـرب آسـيا در سياسـت خـارجي قدرت هاي بزرگ به خصوص آمريکا جايگاه مهمي داشته و آن ها با به کار گرفتن سياست هاي مختلف در دوره هاي مختلف چه به صورت مستقيم يا غيرمستقيم درصدد تأمين منافع خـود و مصادره تحولات اين منطقه استراتژيک به نفع خود بوده اند.
اين حضـور، بـه ويژه پـس از توافـق هسـته اي برجام بين ايران و گروه ١+٥ و بحران سوريه مشهودتر و ملمـوس تر اسـت ؛ زيـرا در پرتـو مناسبات قدرت هاي بزرگ ، نقش منطقه غرب آسـيا در معادلـات قـدرت جهـاني بـراي دو کشور روسيه و چين افزايش يافته است .
جمهوري اسلامي ايران نيـز به عنوان يکي از مهم ترين و تأثيرگذارترين قدرت هاي منطقه اي بايد درک درسـت و دقيقـي از نظم امنيتي در حال شکل گيري در غرب آسيا داشته باشـد.