چکیده:
اﻣﺮوزه ﯾﮑﯽ از ﺣﻮزهﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ اﺳﺖ، ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺗﻮرم اﺳﺖ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻮر ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺗﻮرم ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدی ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎی ﮐﻠﯽ اﻗﺘﺼﺎدی در آﯾﻨﺪه ﮐﻤﮏ ﮐﻨﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﻔﺖ ﻣﺘﻐﯿﺮ اﻗﺘﺼﺎدی ﻣﯿﺰان ﭘﺲ اﻧﺪاز، ﻧﺮخ ارز، ﺣﺠﻢ ﻧﻘﺪﯾﻨﮕﯽ، درآﻣﺪ ﻣﺎﻟﯿﺎﺗﯽ، ﻣﯿﺰان ﺻﺎدرات، ﻣﯿﺰان واردات و ﻣﯿﺰان درآﻣﺪ ﻧﻔﺘﯽ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎﯾﮕﺎه داده ﭘﮋوﻫﺶ از ﺳﺎل 1370 ﺗﺎ 1400 از ﺑﺎﻧﮏ ﻣﺮﮐﺰی ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ.ﻣﯿﺰان ﺗﻮرم ﻫﺮﺳﺎل در ﯾﮑﯽ از دﺳﺘﻪ ﻫﺎی ﺳﻪﮔﺎﻧﻪ ﻧﺮخ ﺗﻮرم ﮐﻢ ، ﻧﺮخ ﺗﻮرم ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻧﺮخ ﺗﻮرم ﺑﺎﻻ دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ. ﻣﯿﺰان ﺗﻮرم از 0ﺗﺎ 15 در دﺳﺘﻪ ﻧﺮخ ﺗﻮرم ﮐﻢ ، ﻣﯿﺰان ﺗﻮرم 15 ﺗﺎ 30 در دﺳﺘﻪ ﺗﻮرم ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻣﯿﺰان ﺗﻮرم ﺑﺎﻻی 30 در دﺳﺘﻪ ﺗﻮرم ﺑﺎﻻ ﻟﺤﺎظ ﺷﺪﻧﺪ. در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮای دﺳﺘﻪﺑﻨﺪی ، دو دﺳﺘﻪﺑﻨﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺮدار ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن، K-ﻧﺰدﯾﮏﺗﺮﯾﻦ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ ﺑﺮ روی ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ دادهﻫﺎی ﺧﺎم اﻋﻤﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ. دﻗﺖ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪی و ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ در ﮐﻼﺳﺒﻨﺪ K-ﻧﺰدﯾﮏﺗﺮﯾﻦ ﻫﻤﺴﺎﯾﻪ 73% و در ﮐﻼﺳﺒﻨﺪ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﺑﺮدار ﭘﺸﺘﯿﺒﺎن 66% ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ.
خلاصه ماشینی:
در این پژوهش هفت متغیر اقتصادی میزان پس انداز، نرخ ارز، حجم نقدینگی، درآمد مالیاتی، میزان صادرات، میزان واردات و میزان درآمد نفتی به عنوان پایگاه داده پژوهش از سال 1370 تا 1400 از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران استفاده شده است.
با این فرض که هدف بانک مرکزی پی گیری هم زمان نرخ تورم هدف و شکاف تولید است و با توجه به مکانیزم انتقال پولی، قاعده ی بهینه ی سیاست پولی برای اقتصاد ایران استخراج می شود که تابعی از شکاف تورم، شکاف تولید و نرخ رشد درآمدهای نفتی می باشد.
یافته های مقاله نشان می دهد که مقام پولی باید برای کنترل تورم طی دوره ای نرخ سود سپرده های بانکی را افزایش دهد تا از این طریق از یک طرف نقدینگی های سرگردان در بازار و در دسترس مردم را جمع آوری کند و از طرف دیگر با تزریق نقدینگی جمع آوری شده به بخش تولید، هزینه های تامین مالی سرمایه گذاری بخش تولید راکاهش دهد.
تصور همگانی به این نحو شکل گرفته است که اگر قیمت ارز خارجی پایین نگهداشته شود، کالاهای وارداتی ارزان تر تمام می شود و در نتیجه، سطح عمومی قیمت ها نیز دست کم افزایش نخواهد یافت در چنین وضعیتی، یک حساب سرانگشتی نشان می دهد که اگر نرخ تسعیر دلار به ریال پایین باشد طبعاً، کالاهای وارداتی بر حسب ریال برای مصرف کنندۀ داخلی ارزان تر خواهد بود.