چکیده:
هر کشوری در نظام بینالملل از یک یا چند سند راهبردی برخوردار است که این اسناد، راهبردهایی را جهت تضمین موجودیت، حفظ و گسترش منافع و اهداف ملی ارائه میدهد. با توجه به آنکه اهداف و اقدامات روسیه بهطور مستقیم و غیرمستقیم منافع ایران را تحت تأثیر قرار میدهد، بررسی اسناد راهبردی و فهم ادراکات این کشور ضروری است. بنابراین سؤال تحقیق آن است که محتوای اسناد راهبردی روسیه چگونه است؟ ماهیت این تحقیق توصیفی-تحلیلی از نوع مطالعه موردی کیفی است و از روش تجزیه و تحلیل محتوای کیفی برای بررسی موضوع مدنظر استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش اسناد راهبردی اخیر روسیه است. برای بررسی این موضوع سعی شده است که مفاهیم اساسی از ادبیات موجود و اسناد راهبردی استخراج شود. پنج مقوله اصلی که در این بررسی استفاده شدهاند، شامل: «دیدگاه راهبردی»، «اهداف و منافع»، «تهدیدات»، «ابزارها» و «روشهای اقدام» هستند و تعداد زیر مقولههای فرعی ۱۴ و زیر مقولههای فرعی سطح دو نیز ۵۸ مورد است. یافتههای حاصل از بررسی اسناد راهبردی روسیه نشان میدهد که این بازیگر جهان را رقابتی و لاکی میبیند. روسیه در اهداف به «بهبود جایگاه و نقشآفرینی سیاسی روسیه در عرصه بینالمللی بهویژه در خارج نزدیک» و «بهبود توان نظامی و همکاریهای فنی و نظامی»، در تهدیدات به «نظامی-متعارف و پایینتر از حد متعارف و غیرنظامی-غیرخشونتآمیز»، در ابزارها به «ابزار دیپلماسی و نظامی» و در روشهای بهکارگیری از ابزارها نیز در رویکرد به «آمادگی و شکلدهی» و در شیوه اقدام به «چندجانبهگرایی» متمرکز است.
Given that the goals and actions of the Russia, directly and indirectly, affect Iran's interests, it is necessary to review the strategic documents and understand the perceptions of this actor. Therefore, the research question is, how is the content of the strategic documents of the Russia? The nature of this descriptive-analytical research is from type a qualitative case study and the method of qualitative content analysis has been used to investigate the subject. The statistical population of this project is the recent strategic documents of the Russia. To investigate this issue, an attempt has been made to extract basic concepts from the existing literature and strategic documents. The five main categories used in this study include "Strategic Perspective", "Interests and Objectives", "Threats", "Tools" and "Methods of Action". The number of sub-categories is 14 and the sub-categories of level two are 58 cases. Findings from a review of Russia strategic documents show that this actor sees the world as competitive. Russia in aims to "improve Russia's political position and role in the international arena" and "improve military power and technical and military cooperation", in threats of " military- conventional and below-conventional threat and non-military- non-violent threat", in tools to "diplomatic and military tools" and in how to use the tools, focuses on the approach to "preparation and shaping" and in methods of action "multilateralism".
خلاصه ماشینی:
در اين تحقيق سعي ميشود که ديدگاه راهبردي روسيه در ارتباط با محيط بين المللـي و منطقه اي، جايگاه آن در نظم جهاني و منطقه اي، اهداف و تمايلاتي که بـراي خـود تعريـف کرده است ، مشخص شوند و در کنار آن ، جهت گيريها و سياست هايي که اين بازيگر براي دستيابي به اهداف خود در اسناد راهبردي تعيين کردند نيز شناسايي شوند.
بند ١٠٧ اين سند تأکيد دارد که روسيه براي توسعه روابـط بـا نـاتو بـر اساس اصل برابري باهدف تقويت امنيت عمومي در منطقه يـورو آتلانتيـک آمـاده اسـت و عمق چنين روابطي با آمادگي ناتو براي در نظـر گـرفتن منـافع مشـروع روسـيه در اجـراي برنامه هاي نظامي و سياسي مشخص خواهد شد (راهبرد امنيت ملي روسيه ، ٢٠١٥: ٢٧).
ديدگاه راهبردي يافته هاي حاصل از بررسي داده ها نشان ميدهد که تأکيد عمده اسـناد راهبـردي روسـيه در ديدگاه راهبردي بر حوزه رقابت (٧٢,٤١ درصد) با تأکيـد بـر اسـتفاده گسـترده رقبـا از ابزارهاي سياسي، مالي و اقتصادي و ابزارهاي فناوري اطلاعات و ارتباطات بـراي نفـوذ در عرصه بين المللي و همچنين بر کاسته نشدن نقش مؤلفه قـدرت يـا نيـروي زور در روابـط بين الملل است .
رويکردها يافته هاي حاصل از بررسي راهبرد امنيت ملي روسيه نشان ميدهد که تأکيد عمـده ايـن کشور به رويکرد آمادگي (٦٦,٢٣ درصد) است و مجموع رويکردهاي شـکل دهـي (١٥,١٥ درصد) و ترغيب کردن (٨,٢٢ درصد) در رتبه هاي دوم و سـوم قـرار مـيگيرنـد.
Unpacking Russia's New National Security Strategy, Center for Strategic and International Studies )CSIS( in Washington D.