چکیده:
امروزه سازمانهای آموزشی به عنوان یک پدیده عام اجتماعی، جزء لاینفک زندگی اجتماعی به شمار میرود و پیدایش و گسترش این نظامها حاکی از ضرورت و اهمیت روزافزون امر آموزش در جوامع امروزی است. از سوی دیگر، مسئولیتپذیری اجتماعی برای دانشگاهها هم مانند سایر سازمانها به امری بدیهی تبدیل شده و اعضای هیأت علمی دانشگاهها که رهبران آموزشی این سازمانها به شمار میروند، تأثیر بسیار زیادی بر رفتارهای اجتماعی در سطح جامعه دارند. بنابراین، رهبری اخلاقی از جمله عوامل مؤثر بر مسئولیتپذیری فردی اعضای هیأت علمی دانشگاههاست. هدف این پژوهش احصای مؤلفههای رهبری آموزشی اخلاقی و بررسی تأثیر آن بر مسئولیتپذیری اجتماعی اعضای هیأت علمی پنج دانشگاه برتر دولتی عراق بود. بر این اساس، این پژوهش از نوع آمیخته است و نمونه آماری بخش کیفی آن 20 نفر از اساتید و خبرگان حوزۀ مدیریت آموزشی در پنج دانشگاه دولتی برتر عراق، و نمونه آماری بخش کمی آن ۲۱۱ نفر از اعضای هیأت علمی این دانشگاهها بود. در بخش کیفی از تکنیک دلفی و در بخش کمی از مدلسازی معادلات ساختاری به عنوان استراتژی تجزیهوتحلیل استفاده شد. بررسی نظرات خبرگان پنل دلفی به ۹۷ شاخص نهایی رسید که در سومین تکرار دور دوم دلفی به مؤلفههای «مهارتهای رهبری آموزشی»، «سواد اخلاقی» و «طراحی آموزشی» برای سازه رهبری آموزشی اخلاقی ختم شد. در بخش کمی، این یافتهها اعتبارسنجی شدند و از سنجه معتبر حاصلشده برای اندازهگیری میدانی رهبری آموزشی اخلاقی استفاده شد.
Today, educational organizations, as a general social phenomenon, are considered an integral part of social life, and the emergence and expansion of these systems indicate the need and increasing importance of education in today's societies. On the other hand, social responsibility for universities, like other organizations, has become a matter of course, and university faculty members, who are the educational leaders of these organizations, have a great impact on social behavior at the community level. Therefore, ethical leadership is one of the factors affecting the individual responsibility of university faculty members. The purpose of this study was to identify the components of ethical educational leadership and to examine its impact on the social responsibility of the faculty members of the top five Iraqi public universities. Accordingly, this research is of mixed type and the statistical sample of its qualitative section was 20 professors and experts in the field of educational management in the top five Iraqi public universities, and the statistical sample of its quantitative section was 211 faculty members of these universities. In the qualitative part, Delphi technique was used and in the quantitative part, structural equation modeling was used as the analysis strategy. The Delphi panel experts' opinions reached 97 final indicators, which in the third iteration of the second round of Delphi ended with the components of "educational leadership skills", "moral literacy" and "educational design" for the structure of moral educational leadership. Quantitatively, these findings were validated and a valid measure was used to measure ethical .
خلاصه ماشینی:
احصاي مؤلفه هاي رهبري آموزشي اخلاقي و بررسي تأثير آن بر مسئوليت پذيري اجتماعي اعضاي هيأت علمي دانشگاه هاي عراق 1 وسن کامل عفلوک الحسناوي تاريخ دريافت :٨ /١٤٠١/٠٣ غلامرضا ملک زاده ٢ يعقوب مهارتي ٣ تاريخ پذيرش : ١٤٠١/٠٦/٠٧ محمدمهدي فراحي ٤ چکيده : امروزه سـازمانهاي آموزشـي به عنوان يک پديده عام اجتماعي، جزء لاينفک زندگي اجتماعي به شـمار ميرود و پيدايش و گسـترش اين نظامها حاکي از ضـرورت و اهميت روزافزون امر آموزش در جوامع امروزي اسـت .
هدف اين پژوهش احصـاي مؤلفه هاي رهبري آموزشـي اخلاقي و بررسـي تأثير آن بر مسـئوليتپذيري اجتماعي اعضـاي هيأت علمي پنج دانشـگاه برتر دولتي عراق بود.
نتايج اين بخش نشـان داد که رهبري آموزشـي اخلاقي در دانشگاه هاي دولتي عراق بر مسئوليت پذيري اجتماعي اعضاي هيأت علمي آنها تأثيرگذار است .
علاوه براين ، بسـياري از خبرگان بر اين موضـوع تأکيد داشـتند که در بسـياري از دانشـگاههاي اين کشـور سـبک رهبري بدون توجه به فرهنگ جمعگراي عراق و دين اسـلام که بر تعهدات اخلاقي و اجتمـاعي ـتأکـيد دارد، بـنابراين ـبا توجـه ـبه مصـــاديق و کمبود مطـالعـات علمي در اين حوزه و همچنين رســيدن به اهداف کلان دانشــگاهي در کشــور عراق و دســتيابي به توليد دانش و کســب مزيت رقابتي و ارائه خدمات ارزشـمند به جامعه پژوهش حاضـر درصـدد اسـت از طريق احصـاء مؤلفههاي رهبري آموزشـي اخلاقي تأثير اين مؤلفهها را بر مســئوليتپذيري اجتماعي اعضــاي هئيت علمي دانشــگاه هاي دولتي اين کشــور را مورد بررسي قرار دهد.