چکیده:
هدف: یکی از مهمترین پیشنیازهای مشارکت همگانی در پروژههای سرمایهگذاری و تأمین مالی (در این پژوهش اوراق وقف)، تأمین نیازهای اطلاعاتی و توجه به دیدگاههای مختلف فقهی در سطح کشور میباشد؛ بنابراین در این پژوهش، اوراق مذکور بر اساس موازین فقه شافعیه و امامیه مورد بررسی قرار میگیرد تا ابهامات و شبهات فقهی آن مشخص و مرتفع گردد. روششناسی پژوهش: رویکرد اصلی در این پژوهش رویکردی تطبیقی میباشد. جهت تحلیل و صدور احکام فقهی در فقه امامیه از روش تحلیل اسنادی (مستندات و مصوبات کمیته فقهی سازمان بورس) استفاده شده است و در ارتباط با فقه اهلسنت (فقه شافعیه)، از روش مصاحبه عمیق و گروه کانونی استفاده شده است، نمونه آماری مذکور شامل 8 نفر از خبرگان فقه شافعیه میباشند. یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که اشتراک دیدگاهها در دو دستگاه فقهی در حد بسیار بالایی میباشد و این مهم میتواند نویدبخش افزایش مشارکت اهلسنت در اوراق وقف منتشر شده در ایران باشد. اصالت / ارزش افزوده علمی: باتوجهبه اینکه نتایج پژوهش ابهامات فقهی مربوط به اوراق وقف را برطرف کرد گام بسیار مثبتی جهت توسعه این ابزار میباشد و مطمئناً با اطلاعرسانی گسترده نتایج فوق، بیشازپیش شاهد مشارکت اهلسنت ایران در طرحهای مشابه در سطح کشور خواهیم بود و نهایتاً همافزایی بسیار مناسبی در این حیطه به وقوع خواهد پیوست.
Purpose: One of the most important prerequisites for public participation in investment and financing projects (in this research, endowment bonds), is to provide information needs and pay attention to different jurisprudential views in the country. Therefore, in this research, the mentioned papers are examined based on the standards of Shafi'i and Imami jurisprudence in order to clarify and resolve its legal ambiguities and doubts.
Methodology: The main approach in this research is a comparative approach. In order to analyze and issue jurisprudence in Imami jurisprudence, the method of document analysis (documents and approvals of the Jurisprudence Committee of the Stock Exchange Organization) has been used, and in connection with Sunni jurisprudence (Shafi'i jurisprudence), in-depth interview and focus group methods have been used, a statistical sample The aforementioned include 8 experts of Shafi'i jurisprudence.
Findings: The findings of the research showed that the commonality of views in the two jurisprudence institutions is very high, and this can be a sign of increasing the participation of Sunnis in endowment bonds and other Islamic securities issued in Iran.
Originality / Value: Considering that the results of the research resolved the jurisprudential ambiguities related to the endowment documents, it is a very positive step for the development of this tool, and surely, with the wide dissemination of the above results, we will witness more and more participation of Sunnis in Iran in similar projects at the level We will be the country and eventually a very good synergy will happen in this area
خلاصه ماشینی:
بکيک ١ (٢٠٠٧)، در پژوهشي با عنوان «صکوک به عنوان مدلي براي ارتقاي بخش وقف » به بررسي وضعيت صکوک در کشور بوسني و هرزگوين ميپردازد و بيان مي دارد که نهاد وقف در آن کشور داراي يک زمين بسيار مهم بوده است که جهت احياء آن تصميم به تأسيس يک هتل پنج ستاره گرفته مي شود، براي تأمين مالي ساخت هتل با کمبود منابع مواجه مي شوند، در اين زمان از صکوک اجاره استفاده مي نمايند و بانک سرمايه گذاري اسلامي بوسني به عنوان وکيل نهاد وقف ، اقدام به انتشار صکوک اجاره و جمع آوري وجوه مذکور مي نمايد، نتايج پژوهش نشان داد که وقف از پتانسيل بسيار بالايي برخوردار است و از بستر قابليت هاي صکوک مي توان بيشترين ميزان بهره وري را به وجود آورد.
اکثر فقهيان شيعه و اهل سنت تأييد کردند که وقف يکي از قراردادهاي مالي لازم است که لزوم آن با قبض محقق شده و قبل از آن لازم نيست و تنها مذهب حنفي بيان کرد که اوراق (قرارداد) وقف الزام آور نبوده و حتي قبل از قبض نيز قابل رجوع مي باشد و چنانچه واقف از دنيا رود مال وقفي به ورثه او رسيده و به عنوان مال ميت بين ايشان به ارث ، تقسيم ميشود (همان ).
فقه اهل نت , بررسي فقهي وقف سهام , جايز و صحيح مي باشد س (شافعيه ) , توضيحات : با استفاده از قرارداد صلح و هبه و با استناد به آيه ٩٢ سوره آل عمران استفاده از اوراق وقف سهام جهت تأمين مالي امور خيريه از نظر شرعي قابل قبول است .