چکیده:
کارکرد قرض الحسنه در قرآن به معنی قرض دادن و امری مقدس، ارزشمند معرفی شده که باعث کمک به اقشار ضعیف و رفع معضلات اجتماعی میشود. همچنین قرض الحسنه علاوه بر تامین نیازهای اساسی با تغییر الگوی تولید، ایجاد اشتغال و کاهش انحصارات آثار ثانویه ای خواهد داشت که میتواند از این طریق اثر مثبتی بر رشد اقتصادی بلندمدت داشته باشد. بر این اساس، رهیافت اثرگذاری تسهیلات اعطایی قرض-الحسنه بر رشد اقتصادی، دارای اهمیت خاصی است که میتواند در تعیین خط و مشیهای کلان مرتبط با مولفه رشد اقتصادی اثرگذار واقع شود. بر این اساس مطالعه حاضر تالش کرده است زمینه های قیاسی لازم در جهت مقایسه اثربخشی تسهیلات اعطایی قرض الحسنه را با سایر تسهیلات اعطایی فراهم آورد که ضمن نیل به سوی تکلیف الهی قرض الحسنه، پشتوانه های تجربی این مسیله را فراهم آورد. نتایج حاصل از برآوردهای رگرسیونی با استفاده از روش همانباشتگی جوهانسون-جوسیلیوس این تحقیق نشان داد که تسهیلات قرض الحسنه اثر مثبت و معنیداری بر رشد اقتصادی ایران طی دوره 1932-1929 داشته، در حالی که تسهیلات غیر قرض الحسنه اثر منفی و معنیداری بر رشد اقتصادی داشته است؛ بنابراین این قابل انتظار خواهد بود با جایگزینی سیستم تامین مالی قرض الحسنه در برخی موارد به جای سیستم تامین مالی نظام بهره رشد اقتصادی افزایش یابد. همچنین، مخارج مصرفی دولت در اقتصاد ایران بیش از حد ظرفیت کلی اقتصاد بوده و اثر منفی بر رشد اقتصادی بلندمدت داشته و سرمایه گذاری اثر معنی-داری بر رشد اقتصادی ایران نداشته است. نهایتا یافته ها نشان داد که فرضیه اثر منفی نرخهای تورم باال بر رشد اقتصادی در ایران پذیرفته میشود
خلاصه ماشینی:
نتايج حاصل از برآوردهاي رگرسيوني با استفاده از روش هم انباشتگي جوهانسون -جوسيليوس اين تحقيق نشان داد که تسهيلات قرض الحسنه اثر مثبت و معنيداري بر رشد اقتصادي ايران طي دوره ١٣٩٥-١٣٦٣ داشته ، در حالي که تسهيلات غير قرض الحسنه اثر منفي و معني داري بر رشد اقتصادي داشته است ؛ بنابراين اين قابل انتظار خواهد بود با جايگزيني سيستم تأمين مالي قرض الحسنه در برخي موارد به جاي سيستم تأمين مالي نظام بهره رشد اقتصادي افزايش يابد.
ضريب منفي و معنيدار متغير تسهيلات اعطايي غير قرض الحسنه بانک ها در بخش هاي مختلف اقتصادي به صورت نسبتي از توليد ناخالص داخلي (EBP) نشان ميدهد که تسهيلات غير قرض الحسنه و افزايش آن اثر منفي و معنيداري بر رشد اقتصادي ايران طي دوره تحت بررسي داشته است ؛ بنابراين اين قابل انتظار خواهد بود با جايگزيني سيستم تأمين مالي قرض الحسنه در برخي موارد به جاي سيستم تأمين مالي نظام بهره و يا سيستم مبتني بر سود، عرضه کل نيز افزايش يافته ، به سمت راست منتقل شده و در در نتيجه اشتغال و توليد کل افزايش يابد.
بر اين اساس و با توجه به نتايج برآوردهاي رگرسيوني ، نتيجه گيري و پيشنهاداتي به شرح زير مطرح مي شود: تسهيلات قرض الحسنه و افزايش آن اثر مثبت و معني داري بر رشد اقتصادي ايران طي دوره ١٣٩٥-١٣٦٣ داشته است ؛ بنابراين و با هدف بهبود رشد اقتصادي بلندمدت توصيه مي شود افزايش تسهيلات قرض الحسنه به عنوان يک متغير اصلي در تابع هدف سياست هاي پولي کشور لحاظ شود.