چکیده:
از مهمترین عوامل کمال انسان در قرآن، توبه است؛ این پژوهش میکوشد نقش توبه را در کمال انسان به لحاظ بینشی، گرایشی و رفتاری به روش تفسیر موضوعی واکاوی کند؛ حاصل بررسی اینکه توبه از بعد بینشی موجب افزایش بصیرت انسان نسبت به زشتی و نافرجامی گناه و متقابلا زیبابی و خوشفرجامی طاعت میشود؛ همچنین قرار گرفتن در مسیر توبه موجب درک عمیقتر برخی اوصاف و افعال خداوند مانند توابیت، رحمت و شفاعت میشود؛ توبه از بعد گرایشی موجب فزونی محبت الهی، تعدیل غرائز حیوانی، کاهش میل به گناه، تقویت امید به فلاح، نجات از اندوه و بلا میگردد؛ تسلیم شدن در برابر حق و حقیقت و تلاش در جهت تبیین آن برای دیگران، استقامت در برابر گردنکشان و ستمکاران، برپایی نماز، پرداخت زکات، تلاش در جهت پالایش روح، رعایت انصاف، شکر نعم الهی، از کمالات رفتاری توبهاند.
Man was created to achieve perfection and happiness. According to the Qur'an, one of the factors of achieving happiness is repentance. Using thematic interpretation, the purpose of this research is to examine the effects of repentance in human perfection in terms of vision, tendency and behavior as mentioned in the Quran. The results show that, in terms of vision, repentance causes insight into the path of guidance, the vices and consequences of sin, and the goodness and beauty of obedience. Also, repentance leads to a deeper understanding of God's acceptance of repentance, His mercy and granting, as well as the intercession of His saints. The increase of love towards God, adjustment of instincts, reduction of inclination to sin, strengthening of hope for success, salvation from sorrow and calamity are among the effects of repentance in terms of tendency. Acknowledging the truth and surrendering to it, clarifying the facts, standing up against tyrants and oppressors, performing prayers, paying zakat, purifying the soul, observing fairness, and being grateful for God's blessings are among the behavioral perfections of repentance.
خلاصه ماشینی:
com دريافت: 19/06/1401 پذيرش: 25/10/1401 چکيده از مهمترین عوامل کمال انسان در قرآن، توبه است؛ این پژوهش میکوشد نقش توبه را در کمال انسان به لحاظ بینشی، گرایشی و رفتاری به روش تفسیر موضوعي واکاوی کند؛ حاصل بررسي اينکه توبه از بعد بینشی موجب افزایش بصیرت انسان نسبت به زشتی و نافرجامی گناه و متقابلاً زیبابی و خوشفرجامی طاعت میشود؛ همچنین قرار گرفتن در مسیر توبه موجب درک عمیقتر برخی اوصاف و افعال خداوند مانند توابيت، رحمت و شفاعت میشود؛ توبه از بُعد گرایشی موجب فزونی محبت الهی، تعديل غرائز حیوانی، کاهش ميل به گناه، تقويت اميد به فلاح، نجات از اندوه و بلا میگردد؛ تسليم شدن در برابر حق و حقیقت و تلاش در جهت تبيين آن برای دیگران، استقامت در برابر گردنکشان و ستمکاران، برپایی نماز، پرداخت زکات، تلاش در جهت پالایش روح، رعايت انصاف، شکر نعم الهي، از کمالات رفتاري توبهاند.
ج. د) به معناي يافتن است (ابنمنظور، 1414ق، ج 3، ص 445)؛ شايد منظور از اينکه انسان توبهکار خداوند را تواب و رحيم مييابد، اين باشد که حالتي براي توبهکننده پيدا ميشود که توابيت و غفاريت خداوند را حضوراً و بالعيان مييابد و با چشم دل ميبيند و اين اسماي الهي و صفات حسناي الهي را بالوجدان درک ميکند؛ چنين درکي، نيل به حقيقتي فراتر و عميقتر از علم حصولي به توابيت و رحيميت خداوند است؛ همين مضمون را آيات ديگري از قرآن تأييد ميکند: «مَنْ يَعْمَلْ سُوءاً أَوْ يَظْلِمْ نَفْسَهُ، ثُمَّ يَسْتَغْفِرِ اللَّهَ يَجِدِ اللَّهَ غَفُوراً رَحِيماً» (نساء: 10)؛ يعني هر که به خود بد يا ستم کند، سپس از خدا آمرزش بخواهد، خداوند را غفور و رحيم خواهد يافت.