چکیده:
یکی از موضوعات مهمی که در عرصه اقتصادی کشور مطرحشده و به نظر می رسد نقش زیادی در بهبود وضعیت مبادلات حامل های انرژی داشته باشد، بورس انرژی است. بورس انرژی بهعنوان یک بازار متشکل و سازمان یافته، فضایی ایجاد می نماید که تمام ذینفعان می توانند به شکل مطلوب نسبت به داد و ستد فیزیکی کالا و همچنین اوراق بهادار، اقدام نمایند. در شکل نهایی بورس انرژی، طیف متنوعی از کارگزاران داخلی، خارجی و یا ترکیبی از آنها با مشارکت سرمایه گذاران، بانک ها، بیمه ها و نیز تولیدکنندگان در سطح منطقه ای و بین المللی، نسبت به بازاریابی حامل های انرژی و داد و ستد آنها اقدام خواهند نمود. تشکیل این بورس در دو دهه اخیر مورد توجه کشورهای صاحب نام در عرصه انرژی همچون انگلستان و آمریکا قرار گرفته است. یکی از کارکردهای اصلی بورس انرژی تضمین ایفای تعهدات ناشی از معاملات است که موجب افزایش میزان معاملات حامل های انرژی
می شود؛ زیرا در اینگونه معاملات، مبالغ هنگفتی در برابر حجم بالایی از حاملهای انرژی مورد مبادله قرار می گیرند و از این رو وجود اطمینان در ایفای تعهدات طرفین بسیار با اهمیت و ضروری به نظر می رسد. آنچه در این مقاله مدنظر است، پرداختن به مشخصه اصلی بورس انرژی یعنی کارکرد آن و بخصوص امنیت در تسویه و تضمین ایفای تعهدات است که باعث شده بسیاری از کشورها به تأسیس چنین بورسی روی بیاورند. این مقاله میتواند تا حدودی نیازهای جامعه حقوق و اقتصاد نسبت به کسب اطلاعات پیرامون کارکردهای اصلی بورس انرژی را برطرف کند.
Energy exchange has been proposed as one of the most important issues in the economic circumstances of the country, and it apparently plays an important role in the improvement of the situations of energy carriers’ exchanges. Energy exchange as a composed and organized market creates an atmosphere that all shareholders can act favorably toward physical trading of commodities and securities. In the final form of energy exchange, diverse range of internal and external brokers or a combination of them in partnership with investors, banks, insurers and producers, regional and international level will take possible actions in relation to the marketing and trading of energy carriers. The formation of such exchange in the past two decades has attracted lots of attention from known countries in the field of energy such as UK and the United States. One of the main functions of energy exchange is to guarantee the commitments based on transactions leading to the increase of transactions in energy carriers since large sums of money are exchanged in such transactions. Therefore, it is very important and necessary to ensure the fulfillment of commitments of the parties. The point which is the focus of the present study is to investigate the main component of energy exchange i.e. the function of the energy exchange and especially safety in settlement and assurance of commitments fulfillment causing many countries to establish such an exchange. This paper can be partly applied to the needs of the communities of law and economics in terms of gaining information about the core functions of the energy exchange.
خلاصه ماشینی:
شرکت هایی که در حوزه انرژی فعالیت میکنند و مایل به فروش داراییها و فرآورده ها و یا به دنبال تأمین مالی پروژه های 2 خود هستند، میتوانند آنها را از طریق بورس انرژی به مشتریان ارائه کنند از آنجایی که مأموریت بورس های انرژی ایجاد و راه اندازی بازارهایی کارآمد است ، تمهیداتی توسط این بورس ها طراحی و اجرا شده که در این اثر تحت عنوان کارکرد بورس انرژی بیان و بررسی می - شود و در این میان یکی از مهم ترین کارکردهای بورس انرژی بحث تضمین تسویه معاملات است که موجب افزایش اعتبار معاملات شده و سبب میشود معامله گران با اعتماد بیشتری به معامله بپردازند.
در این راستا، از یک طرف کارگزار به جهت آنکه مسئول ایفای تعهدات در مقابل اتاق پایاپای ٣ میباشد ( ماده ٧٩ دستورالعمل ثبت و سپرده گذاری کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا و تسویه و پایاپای معاملات در بورس انرژی بورس انرژی مصوب ١٣٩١/١٠/١٧ هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار)٤، ریسک عدم انجام تعهدات معامله توسط مشتری را برطرف میکند و از طرف دیگر در بورس های انرژی جهان (مانند بورس انرژی اروپا) ریسکی که در معاملات این بورس برای معامله کنندگان وجود دارد، کاملاً توسط اتاق ١.
در صورتی که میان خریدار و فروشنده و یا نمایندگان قانونی آنها در خصوص نحوه پرداخت وجه معامله ، تحویل کالا و یا سایر شرایط معامله توافقی خارج از شرایط اعلامی در اطلاعیۀ عرضه و ضوابط و مقررات بورس و شرکت سپرده گذاری مرکزی صورت گرفته باشد، توافقات مذکور از نظر مقررات بازار سرمایه فاقد اعتبار بوده و صرفاً بر اساس مقررات و طبق شرایط مندرج در اطلاعیه عرضه ، تسویه معاملات ، تسویه نهایی و تحویل قراردادها انجام میشود (ماده ٨٢ دستورالعمل ثبت و تسویه ).