چکیده:
با کشانده شدن اقتصاد ایران به پیرامون نظام جهانی سرمایه در نیمه دوم قرن نوزدهم تغییرات و دگرگونی های مختلفی در اقتصاد کشور به وجود آمد که یکی از مهمترین آنها تجاری شدن بخش عمدهای از اقتصاد ارضی ایران بود که شیوه و مناسبات تولید ارضی در ایران را دچار تغییر و تحولات محسوسی نمود و پیامدهای اجتماعی و سیاسی خاصی را نیز برجای گذاشت. مسئله اصلی در این پژوهش بررسی چرایی و چگونگی تجاری شدن کشاورزی ایران تحت تاثیرات اقتصاد جهانی سرمایهداری و پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن میباشد. در این مقاله با کاربست نظریه وابستگی نشان می دهیم که تجاری شدن کشاورزی ایران در قرن نوزدهم تحت شرایط پیرامونی نظام جهانی سرمایه، علاوه بر اینکه فرایندی توسعه ای در اقتصاد ارضی ایران نبوده بلکه هیچ حاصلی نیز در جهت رشد اقتصادی و برخورداری جامعه ایرانی از سود حاصله از آن نداشته است. کشاورزی تجاری ایران در نیمه دوم قرن نوزدهم هیچ توفیق بلندمدتی در تراز کردن تجارت خارجی ایران به دست نیاورد و تنها باعث ایجاد مشکلات عدیده ی در تامین مایحتاج ضروری مردم ایران، وقوع قحطی های مختلف، گرانی ارزاق عمومی و تحمیل فشار و گرسنگی بی امان به اکثریت جامعه ایرانی به مدت نزدیک به یک قرن گشته و یکی از علل عمده تلف شدن نفوس فراوانی از جمعیت این کشور در اثر قحطی های مداوم نیمه دوم قرن نوزدهم و کمبود ارزاق عمومی بوده است.
With the Pushed of Iran's Economy Around the World Capitalist System in The Second Half of the Nineteenth Century, Various Changes and Transformations Occurred in The It's Economy that One of the Most Important of them Was the Commercialization of a Major Part of Iran's Land Economy, which Significantly Changed the Mode and Relations of Land Production in Iran and Left Certain Social and Political Consequences. The Main Issue in this Study is to Investigate Why and How Iranian Agriculture is Commercialized Under the Influence of the Global Capitalist Economy and its Economic and Social Consequences. In this Article, with Applying Dependency Theory, shown that the Commercialization of Iranian Agriculture in the nineteenth century under Peripheral conditions of the global capitalist system, in Addition to Being Not a Development Process in Iran's Land Economy, but also No Result for Economic Growth and Benefits for Iranian Society. Iran’s Commercial Agriculture in the Second Half of the Nineteenth Century did not Achieve any Long-Term Success in Balancing Iran's Foreign Trade and it Only Caused Many Problems in Providing the Essential Feed Needs of the Iranian People, Occurrence of Various Famines, High Cost of Public Victuals and the Imposition of Relentless Pressure and Starvation on the Majority of Iranian Society for Nearly a Century and one of the Main Causes of Population Loss was the Persistent Famines of the Second half of The Nineteenth Century and The Lack of Public Victuals.
خلاصه ماشینی:
پدیده ای که در نظر برخی از پژوهشـگران تـاریخ اقتصـادی ایران تنها به خاطر برخی شاخص های رشد ظاهری در گسترش تجارت و درآمد گمرکـی و کمک در جهت تراز شدن تجارت خارجی ایران در سـالهای ابتـدایی آن ، نمـادی از رشـد و توسعه اقتصاد ارضی معرفی شده است اما در این مقاله نشان میدهیم عـلاوه بـر اینکـه ایـن تخصصی شدن در تامین مواد خام مورد نیاز بازارهای جهانی کمک چندانی به اقتصـاد ایـران در بلندمدت نکرده و منفی بودن هر ساله تراز تجـاری دوبـاره گریبـان تجـارت خـارجی و اقتصاد ایران را گرفت ، بلکه تاثیرات مهلک دیگری چـون تـورم بـالا و مـداوم قیمـت اقـلام غذایی طی این سالها و فقیرتر شدن طبقات شهری و روسـتایی ایـران و وقـوع قحطـی هـای مختلف در کشور در طی سه دهه پایانی قرن نوزدهم ، تعاقبات مستقیم وارد شـدن ایـران بـه تقسیم کار نظام جهانی سرمایه بود.