چکیده:
خطر طبیعی، پدیدهای است که در محدوده سکونت انسان اتفاق افتاده و زندگی او را تهدید میکند و ممکن است باعث وقوع بلایایی جانی و مالی زیادی شود (Smith, 2000: 5)؛ به طوری که انسانها از آغاز آفرینش تاکنون همواره با انواع آسیبها و بلایای طبیعی مانند سیل، طوفان، زلزله و غیره دست به گریبان بودهاند و از این بابت آسیبهای جانی و مالی فراوانی به آنها وارد شده است. این بلایای طبیعی هر ساله، بخشهای زیادی از اروپا وآسیا را ویران میکند (Rashid, 2002: 2). امروزه برای جلوگیری و کاهش اثرات جانی و مالی چنین مخاطراتی، دانشی به نام «سامانه فرماندهی حوادث» به وجود آمده است. چنین رویکردی بسیاری از بلایا و مخاطرات طبیعی را که رخ داده است یا ممکن است رخ دهد، مدیریت و ساماندهی میکند؛ از این رو در دنیای امروز مدیریت بحران از جمله مسایلی است که لازم است در فرایند برنامهریزی شهری بدان توجه شود؛ به طوری که رویدادهای بحرانی مربوط به بلایای طبیعی مانند سیل، طوفان و زلزله به پیشزمینه اساسی مدیریت برای ایجاد برنامهریزی و کنترل تبدیل شده است (Nichols, 2013: 21). قبلا تصور میشد وقوع حوادث و بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله در مناطق شهری، آثار و پیامدهای کمتری در مقایسه با این مخاطرات در سطح روستاها دارد؛ اما با توجه به تغییرات مشخصی که در ساختار و سازمان شهرها به وجود آمده، ایمنی آنها در برابر حوادث غیرمترقبه بسیار ضروری است (حجازیزاده و همکاران، 1390: 32). هدف اصلی پژوهش حاضر اقدامات اجرایی سامانه فرماندهی حوادث در بهبود ایمنی شهری با روش توصیفی- تحلیلی میباشد. نتایج پژوهش نشان میدهد گستردگی شهر، حاشیه نشینی و کمتر توجه کردن به مقررات ملی ساختمان از جمله مسایلی است که امروزه کلانشهرها را درگیر خود کرده است، بنابراین ابتدا باید موضوع آگاه سازی و فرهنگ سازی را میان مردم ارتقا داده و در جهت کاهش بحرانها و آسیبها در سطح این کلانشهرها گام برداریم؛ که مجهز نمودن آتشنشانی، آمبولانس، درمانگاه، بیمارستان، پلیس و نیروی انتظامی و گروههای امدادرسانی و... از جنبههای مختلف دارای اهمیت و ضرورت میباشند؛ و لازم است همه مدیران با افزایش آگاهیهای خود در مقابل بحرانها و حوادث توانمند و در جهت منافع اقتصادی، شهر و منافع انسانی گام بردارند. در این بین شناخت و بررسی آسیبپذیری کاربریهای حساس و مهم شهر یاسوج و انتخاب راهکارهای مناسب در ایمنسازی و کاهش این آسیبها در مقابل بلایای طبیعی و انسانی ضرورت اجتنابناپذیری است.