چکیده:
ایمنی شهرها به ویژه بافت فرسوده و تاریخی در برابر مخاطرات و مدیریت حوادث آن یکی از اهداف برنامه ریزی شهری بوده و در این راستا اولین گام، اطلاع از میزان تاب آوری محلات بافت فرسوده و مدیریت آن در برابر مخاطرات است. در گذشته شکلگیری بافتهای شهری با توجه به نیازهای زمانی- مکانی و شاخصههای فرهنگی- هویتی دوره خود بوده، وطبعا این شکلگیری در زمان خود بسیار مطلوب و موجبات آسایش ساکنین را فراهم آورده بود، ولی با گذشت زمان و بهوجود آمدن تکنولوژیهای نوین و پیشرفت انسان به سوی زندگی ماشینی، این بافتها که زمانی خود از مطلوبترین زیستگاههای شهری بودهاند مبدل به بافتهای فرسوده گردیدهاند، بافتهای فرسوده به قسمتی از شهر اطلاق میگردد که ارزشهای زندگی شهروندی آن کاهش یافته و ساکنین آن از شرایط زندگی در محل خود رضایت نداشته و نیازهای اساسی آنان نیازهایخدماتی و فرهنگی برآورده نمیگردد. بخش عمدهای از سطح شهرهای بزرگ و تاریخی ایران، دچار فرسودگی و ناکار آمدی است. در این محدودهها سرمایههای انسانی، مالی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرها در معرض خطر قرار دارند. بر اساس شاخصهای مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران، بافت فرسوده شهری به محدوده یا بلوک شهری اطلاق میشود که بیش از 50 درصد بناهای آن ناپایدار، معابر آن نفوذ ناپذیر و املاک آن ریزدانه باشد. راهکارهایی که مدیریت بحران زلزله به منظور کاهش آسیب پذیری بافتهای شهری ارایه میدهد، در ارتباط با زمینههایی است که در نظام شهرسازی و مخصوصا برنامه ریزی بهسازی بافتهای فرسوده، مورد بررسی قرار میگیرد. زمینههایی که به طور مشترک میان برنامه ریزی بهسازی و مدیریت بحران زلزله مورد توجه است، در چهار محور کاربری زمین، دسترسی، تراکم و فضای باز میباشد.