چکیده:
با توجه به اهمیت و کثرت روایات مربوط به وابستگی تکوینی عالم به حجت؛ حضرت آیت الله صافی گلپایگانی تحلیلهای بدیعی در این زمینه ارائه کردهاند که ضروری است این تحلیلها بازنگری شوند. این مقاله با عنوان «بررسی و تحلیل اضطرار به حجت در جهان هستی، در اندیشۀ آیت الله صافی گلپایگانی»، با روش توصیفی_تحلیلی، در صدد بیان پاسخها و تحلیلهای پنجگانه ایشان در این زمینه است. در این تحقیق، بعد از بررسی واژگان روایاتی که با موضوع وابستگی تکوینی جهان به حجت مرتبط هستند، اصل این معنا سندا و دلالتا ثابت شد و به روایات معارض و این که چرا بعضی صاحبنظران، مثل علامه مجلسی و سید مرتضی، روایات وابستگی تکوینی را به حسب ظاهر رد کردهاند؛ جواب داده شده و در نهایت بستری برای تحلیل این روایات مهیا شده است.
Considering the importance of and the multitude of narrations in relation to the existential dependance of the universe to the presence of a Divine authority, Hazrat Ayatollah Safi Golpayegani has presented innovative analyzes in this regard which it deems necessary to be revised. This paper entitled “investigation of existential dependance of the universe on the authority in the works of Ayatollah Safi Golpayegani” seeks to present his fivefold answers and analysis in this field using descriptive-analytic method. In this research, after examining the narrative terms related to the subject of existential dependance of the universe to the presence of the Divine authority, we prove the origin of this meaning through documentation and reasoning and answer the conflicting traditions and why some of the experts such as Allameh Majlesi and Seyyed Morteza have apparently rejected the traditions on the existential dependance, and finally, a platform is provided for the analysis of such narrations.
خلاصه ماشینی:
بررسی و تحلیل اضطرار به حجت در جهان هستی، در اندیشۀ آیت الله صافی گلپایگانی 1 محمدرضا فؤادیان 2 سید مرتضی عقیلی 3 چکیده با توجه به اهمیت و کثرت روایات مربوط به وابستگی تکوینی عالم به حجت؛ حضرت آیت الله صافی گلپایگانی تحلیلهای بدیعی در این زمینه ارائه کردهاند که ضروری است این تحلیلها بازنگری شوند.
در این تحقیق، بعد از بررسی واژگان روایاتی که با موضوع وابستگی تکوینی جهان به حجت مرتبط هستند، اصل این معنا سندا و دلالتا ثابت شد و به روایات معارض و این که چرا بعضی صاحبنظران، مثل علامه مجلسی و سید مرتضی، روایات وابستگی تکوینی را به حسب ظاهر رد کردهاند؛ جواب داده شده و در نهایت بستری برای تحلیل این روایات مهیا شده است.
آیت الله صافی گلپایگانی برای مقابله با انکارکنندگان، پنج تحلیل در مورد روایات وابستگی تکوینی جهان به حجت بیان کرده است (صافی گلپایگانی، 1391: ج2، ص78)؛ تا بین نقل و عقل ارتباط وثیقی برقرار گردد.
بنا براین، نه از حیث اعتبار سند، جای بحثی است و نه از حیث دلالت تصوریه بر معنای وابستگی تکوینی جهان به حجت؛ اما آیا حضرات معصوم؟عهم؟ همان معنای ظاهری را اراده جدی کرده یا به نحوی از نکات بلاغی بهره بردهاند و در واقع مقصودشان وجوه دیگر از اضطرار به حجت است؟ آیت الله صافی گلپایگانی نیز در بحث «وابستگی جهان به امام زمان»، معنای روایات مذکور را وابستگی تکوینی دانسته است؛ چنانکه از عنوان بحث فهمیده میشود(صافی گلپایگانی، 1391: ج2 ص71).