چکیده:
نظام تعیین مزد کشور بر مبنای چانه زنی بوده و جایگاهی برای بهره وری در آن مشخص نشده است . دستیابی به رشد 8 درصدی موضوع سند چشم انداز بیست ساله کشور بدون توجه به بهره وری میسر نبوده و ارتباط مستقیمی بین افزایش بهره وری و پرداخت مزد وجود دارد. در این مقاله تلاش شده است نظام پرداخت مزد در کارگاههای بالای 50 نفر کارگر استان اردبیل-ایران بعنوان یک مطالعه موردی از لحاظ توجه به بهره وری بررسی شده و سپس مدل مزدی با تاکید بر افزایش سهم مزد از بهره وری پیشنهاد گردد . بدین منظور اطلاعات مزدی 46 کارگاه با استفاده از پرسشنامه در استان اردبیل برای مزد پرداختی سال 1393 جمع آوری شده است. روایی پرسشنامه بررسی و تائید شد و ضریب پایائی نیز به روش "آلفای کرونباخ" قابل قبول بود . با استفاده از مدل رگرسیون لاجیت در نرم افزار" 14 Stata " تحلیل داده ها صورت گرفت. برابر نتایج حاصله ارتباط مثبت و معناداری مابین مولفه های موثر بر بهره وری ازجمله سطح تحصیلات و همچنین سابقه فعالیت با پرداخت مزد وجود نداشت . ارتباط مثبت و معناداری مابین نظام پرداخت مزد و مولفه های کاهش هزینه های اضافی کار،مسئولیت مدیریتی و ارائه فنون و روشهای جدید کار و پستهای حساس مالی مشاهده شد . نهایتا مدل مزدی بصورت رابطه خطی و تابعی مزد از مزد سال قبل، افزایش سالیانه و شاخص مهارت پیشنهاد گردید.
The wage determination system in our country is based on bargaining and there is nothing predetermined in it for productivity’s role. An accomplishment of 8 percent growth rate determined in 20 years’ perspective program would be impossible without considering productivity and there exists a direct relationship between increasing productivity and wage payment. In the present research project we have tried to investigate about wage payment system in firms with more than 50 workers in Ardebil province- Iran as a case study and then have proposed a wage model emphasizing at increasing the role of productivity in wage payment. To do so, the data about wages paid in 2014 of 46 firms have been collected by using a questionnaire in Ardebil province. The validity of the questionnaire was studied and approved and also the reliability coefficient was acceptable through the use of Cronbach’s alpha method. The data analyses were carried out by using logistic regression model in STATA 14 software. Regarding the results gained there has not been a positive and meaningful relationship between elements affecting productivity such as education level and also the activity experience and wage payment. A positive and meaningful relationship was observed between wage payment system and constituents of reducing extra work costs, managerial responsibilities, and the presentation of new skills and methods of work and crucial financial posts. Finally a wage model using a linear and functional relationship of the wage with the wage in previous year, annual increase, and skill index was introduced.
خلاصه ماشینی:
صفوی، بیژن (١٣٨٤) در مطالعه ای به شناسایی مولفه های مهم و موثر بر رشد بهره وری کل عوامل بخش بازرگانی کشور با استفاده از داده هـای سـالانه (١٣٨٢-١٣٣٨)پرداخته اند و اثر آنها را در قالب مدل شناسایی شده بـرآورد کـرده انـد.
سوری، علی و همکاران (١٣٨٧)، در مقاله "رابطه بهره وری و دستمزد بـا تأکیـد بـر تحصیلات نیروی کار ایران (مطالعه موردی صنعت ایران )" که مطالعه ای بـا اسـتفاده از آمار کارگاه های صنعتی ایران از سال ١٣٧٤ تا ١٣٨١ و برای تعیـین ارتبـاط دسـتمزد و بهره وری میباشد نتیجه گرفته اند که با بهبود بهره وری نیـروی کـار در صـنعت ایـران ، دستمزد نیروی کار افزایش یافته است اما شیب افزایش در دسـتمزد کمتـر از بهـره وری نیروی کار بوده است .
در این مطالعه علاوه بر تحصیلات عواملی مانند مهارت ، نوع مالکیت بنگاه ، سـابقه نیـروی کار و غیره بر بهره وری و دستمزد بصورت همزمان برآورد شده است .
در طراحی نظام پرداخت با تاکید برافـزایش سـهم مـزد از بهـره وری بـر اسـاس نتیجـه مطالعه موردی دریافتیم که در کارگاههای بررسی شده ارتباط مثبت و معناداری بـین عوامـل موثر بر بهره وری با مزد پرداختی این کارگاهها وجود ندارد بنابراین بایستی مدل مزدی ارائـه شود که با عوامل موثر بر بهره وری مورد توجه در مطالعات پیشینیان و مبانی نظـری مـرتبط باشد از جمله سطح تحصیلات و تجربه .