چکیده:
حلوان نام قدیم شهر سرپل زهاب کنونی در غرب کشور بوده.در پیشینه تاریخی جدای از مستندات مشابه که در پِژوهش اشاره شده ، تاریخنگاری حلوان به این سبک به طور مستقل بدون سابقه است. هدف از پژوهش حاضر این است که با بررسی اوضاع فرهنگی ، دینی و تمدنی حلوان به قدمت و اهمیت این شهر وعلل توجه حکام و پادشاهان به این منطقه چه بوده است ، باوجود آثار مهم فرهنگی اسلامی و تمدنی ازجمله احمد بن اسحاق و دهها اثر تاریخی ، زیجهای فراوان در عصر اسلامی و توجه بیشتر حاکمان به این منطقه وجاده باستانی و راه ابریشم که ازین شهر میگذرد، نقطه اتصال ایران به بینالنهرین و دنیای غرب بوده است.پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سئوال است که چه عواملی باعث توجه به ناحیه حلوان به عنوان یک جایگاه درادوار مختلف بوده است ؟ فرضیه پژوهش اینست که حلوان به دلیل موقعیت استراتِژیک ومرزی آن ، راه زمینی زیارت عتبات و حج ، از جایگاه ویزه برخوردار بوده است و توجه حکام را به خود جلب نموده است.روش پژوهش توصیفی و تحلیلی، می باشد . یافته های پژوهش نشان می دهد ،موقعیت مرزی و سوق الجیشی، ارتباط باتمدنهای همجوار و شرایط اقلیمی مناسب باعث مهاجرات اقوام به منطقه شده است . مردم این ناحیه در آغازدعوت آسمانی اسلام با آغوش باز پذیرای دعوت اسلامی بوده اند وبه لحاظ قوم شناسی اهمیت زیادی داشته و اقوام گوناگون با مذاهب مختلف را در خود جای داده است.
Halvan was the old name of the present-day city of Sarpol-e Zahab in the west of the country. The purpose of this study is to investigate the cultural, religious and civilizational situation of Helwan to the antiquity and importance of this city and the reasons for the attention of rulers and kings to this region, despite the important Islamic cultural and civilizational works including Ahmad Ibn Ishaq and dozens of historical monuments. Many pilgrimages in the Islamic era and more attention of the rulers to this region and the ancient road and the Silk Road that passes through this city, has been the point of connection between Iran and Mesopotamia and the Western world. The present study seeks to answer the question Has it been in a different position? The research hypothesis is that Helwan, due to its strategic and border location, the land route of pilgrimage to Atbat and Hajj, has a special status and has attracted the attention of the rulers. The research method is descriptive and analytical. Findings show that the border and strategic location, the relationship with neighboring civilizations and favorable climatic conditions have led to the migration of tribes to the region. At the beginning of the heavenly invitation of Islam, the people of this region welcomed the Islamic invitation with open arms and it was of great ethnological importance and included various ethnic groups with different religions.
خلاصه ماشینی:
ادبيات کتيبه اي: بازنگري بر کتيبۀ اشکاني سرپل ذهاب : گودرز گيو يـا گودرز اردوان دکتر سيروس نصرالله زادهعضو هيأت علمي پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي، صـنايع دستي و گردشگري( (از ص ١٥٧ تا ١٧٥ با ٦- بررسي باستان شناختي بخشـي از شـاهراه خراسـان بزرگ :گردنه ي پاطاق يا «دربند مادي »مصطفي ده پهلوان که در همه اين مقـالات مولفـان اطلاعـات ارزشمندي در اختيار ما قرار داده اند اما به طور مستقل تمامي مباحث در يک مقاله نيامـده همـه در يک موضوع خاص فعاليت پژوهشي داشته اند هر کدام از اين مقالات و مجلات به بررسي يک مورد آثار باستاني مثل کتيبـه اشـکاني و يـا گردنـه پاطاق و يا يک زيج و يا جاده و جغرافياي تاريخي حلوان به صورت تخصصي و موردي پرداخته اند ويژگي بارز اين پژوهش که وجه تمايز آن از ساير مقالات مشابه در اين موضوع هست ، اينسـت کـه بررسي تاريخ فرهنگي و تمدن حلوان در دوره زماني مذکور با رويکرد اسلامي مـورد ارزيـابي قـرار گرفته و در کنار آثار آمده همجنين نگارنده چون خون اهل و ساکن اين شهر اسـت از نزديـک بـا اماکن و آثار بجا مانده و اوضاع فرهنگي روبه رو بوده و با تکيه بر استنادات معتبر مکتـوب و شـفاهي به بيان مطلب مي پردازد وبا نشان دادن تصاويري از نقشه شهرو ونمودار فراواني آثار و جمعيـت در دوره هاي تاريخي رويکرد جديدي به وجود آورده که خواننده با توجـه بـه نقشـه راه بـه مفهـوم و اهداف موضوع پي ببرد و به نتيجه زودهنگام برسد ..