چکیده:
از آنجا که متون عرفانی مبتنی بر آیات و احادیث و اقوال مشایخ است، بیش از دیگر متون میتوان روابط ترامتنیت را در آنها جستجو کرد. هدف این جستار، بررسی و تحلیل روابط و مناسبات ترامتنی رسالۀ قشیریه و تذکرۀ سیرالاولیاء است. روش پژوهش تطبیقی-تحلیلی و مبتنی بر نظریۀ ترامتنیت ژرار ژنت است. پرسشهای تحقیق این است که کدامیک از انواع رابطۀ ترامتنی در سیرالاولیاء وجود دارد و این اثر چگونه با رسالۀ قشیریه رابطۀ گفتگومندی ایجاد کردهاست. حاصل پژوهش نشان داد که هدف میرخرد کرمانی از برقراری رابطۀ ترامتنی آگاهانه، خلق یک اثر همتراز با رسالۀ قشیریه بودهاست. از انواع ترامتنیت، رابطۀ بینامتنیّت صریح، پنهان و ضمنی در سطح مضامین و نقل روایات، رابطۀ پیرامتنیت در ساختار کتاب و آستانهها (عناوین اصلی و فرعی و فصول و ابواب و مقدمهها)، رابطۀ سرمتنیت در سبک و زبان کتاب و پیوند بیشمتنیت از نوع برگرفتگی بوده و در کاربرد اصطلاحات عرفانی، آیات و احادیث، حکایات و اقوال مشایخ است.
Since mystical texts are based on Qoranic verses, hadiths, and sayings of saints, they are more suitable for the exploration of transtextual relations than other texts. This comparative study aimed to analyze transtextual relations in Resaleh Qoshayriyeh and Seyr al-Auliya based on Gerard Genette's theory of transtextuality. The goal was to discover which types of transtextual relations exist in Seyr al-Auliya, and how this work has established a dialogic relationship with Resaleh Qoshayriyeh. Based on the results, Mir Khord Kermani established a conscious transtextual relationship to create a work on the same level as Resaleh Qoshayriyeh. Among the different types of transtextual relations, explicit, latent, and implicit intertextual relations were observed at the level of themes and narratives; a paratextual relation existed in the book’s structure and parts (main title and subtitle, chapters, sections, and epilogues); an architextual relation in the book’s style and language; and a hypertextual relation of the adaptation type in the use of mystical terms, verses, hadiths, anecdotes, and sayings of the saints.
خلاصه ماشینی:
بررسی تطبیقی رسالۀ قشیریه و تذکرة سیرالاولیاء بر مبنای نظریۀ ترامتنیت ژرار ژنت ملیحه کریمی پناه ١ چکیده از آنجا که متون عرفانی مبتنی بر آیات و احادیث و اقوال مشایخ است ، بیش از دیگر متون میتوان روابط ترامتنیت را در آنها جستجو کرد.
میزان تأثیرپذیری اورادالاحباب از رسالۀ قشیریه در مقالۀ «برخی از آداب صوفیان بر مبنای کتاب اورادالاحباب و فصوص الآداب و تفاوت ها و شباهت های آن با آثار پیشین » مورد بررسی قرار گرفته است و وجوه شباهت و تفاوت این دو اثر، در سه مقولۀ «صحبت ، خلوت و سماع » مشخص شده است (قلعه درّه و خیرخواه برزکی و دیگران ، ١٣٩٩: ١٦٥-١٨١).
مقالۀ کریمی یونجالی و محرمی (١٤٠٠) با عنوان «بررسی بینامتنی فردوس المرشدیه با متون دینی و عرفانی (با تکیه بر رسالۀ قشیریه ) از دیگر پژوهش هایی است که در حوزة بررسی رابطۀ بینامتنی است و به این نتیجه دست یافته است که بینامتنیت ، از نوع صریح و در سطح عبارات و واژگان و نقل قول بدون ارجاع بوده است .
برخی پایان نامه ها که بر اساس نظریۀ ژرار ژنت انجام شده اند، عبارتند از: «بررسی و تحلیل دو کتاب مرصادالعباد و مصباح الهدایه با تأکید بر مؤلفه های بینامتنیت » محمودی ناظر (١٣٩٣) و فهامی (١٣٩٣) در پایان نامۀ «فهرست موضوعی و طبقه بندی دو منبع عرفانی (کشف المحجوب و ترجمۀ رسالۀ قشیریه )»، این دو اثر را بر اساس نظریۀ ژرار ژنت مقایسه کرده است .
Intertextual study of Ferdows al-Morshediyyeh with religious and mystical texts (based on the treatise of Qoshayriyyeh).