چکیده:
نگاهی به زمینه های متفاوت اقتصادی ، سیاسی و فرهنگی ایران و هندوستان از انتهای قرن پانزدهم تا ابتدای قرن هفدهم میلادی نشان می دهد ، که دو سرزمین در دوره ی بهار دوستی روابط خارجی با یکدیگر بوده اند . وجود دشمن مشترک در قالب دولت شیبانیان در فرارودان دیدگاه سیاسی دو دولت را به یکدیگر نزدیک کرد .در کنار مسئله ی سیاسی – نظامی ازبکان ، وجود تجارت بسیار پرسود عاملی برای پیوند منافع همه اتباع دو دولت با همدیگر گردید و جو عمومی را برای خودساماندهی مثبت بین دو دولت برقرار کرد .
هر چند رسمی شدن مذهب شیعه در ایران باعث گردید ، تا دگراندیشان دینی در ایران برای رهایی ازمشکلات ناشی از اختلاف فکری به هندوستان پناهندگی سیاسی و اجتماعی ببرند ، اما این فرایند اجتماعی منفی در ایران ، دارای نتیجه های مثبتی در زمینه آشنایی دربارهای گوناگون هندی با توانمندی های فکری ، اقتصادی و نظامی ایرانیان گردید . مسئله ی که خود عامل تعیین کننده نهایی ، در بهبود روابط خارجی بین دو دولت پرقدرت صفویان و گورکانیان هندوستان گردید .
خلاصه ماشینی:
کلیدواژه : بابر ، شاه اسماعیل اول ، همایون ، شاه طهماسب اول ، اکبر ، شاه عباس اول ، گورکانیان هندوستا ن (مغولان کبیر) مقدمه تاریخ ایران در دورۀ صفوی یکی از مهم ترین بخش های تاریخ ایران می باشد ،که در طی آن ایرانیان برای آخرین بار در معادلات قدرت های سیاسی و نظامی جهان نقشی تراز اول را بازی کردند .
(هرودوت ، تاریخ ، ج3 ، ص 194) شرایط اقلیمی متفاوت دو سرزمین ایران و هندوستان و وجود کالاهای تجاری مورد نیاز یکدیگر در این سرزمین ها باعث می گردید ، تا فارغ از دولت های گوناگون سیاسی ، در بسیار از موارد روابط حسنه بین ایرانیان و هندیان برقرار باشد .
انقراض دولت کوشانی را که تحت تاثیر شدید فرهنگ دینی هندوستان بود و به دنبال آن ورود سرزمین های شرقی فلات ایران به قلمرو شاهنشاهی ساسانی راه را برای توسعه بیشتر روابط دینی و فرهنگی بین دو کشور باز کرد .
نگارنده با بررسی تاریخ ایران در عصر صفوی تمایل دارد ، که به این سئوال پاسخ گوید ، که : زمینه های متفاوت سیاسی ، اقتصادی روابط خارجی بین دولت های صفوی و گورکانیان چه مسائلی بوده است ؟ ازبکان دولت ازبکان درست در هنگامه طلوع سلطنت صفویان در سرزمین فرارودان و بر بقایای ملوک الطوایف تیموری ظهور کرد .