چکیده:
امروزه كشاورزی بخشي جدايي ناپذير در اقتصاد ملّي و يكي از محورهای توسعه است و اهمیت این مهم بر هیچ کس پوشیده نیست. عدم توسعه کشاورزی و نابرابری در زمینه توسعه کشاورزی خود مهمترین عامل نابرابری در زمینه توسعه روستایی است. شناخت وضعیت برخورداری یا محرومیت شهرستان¬ها، منجر به اصلاح سیاست گذاری ها و اولویت ها می شود که در نهایت حرکت به سوی عدالت اجتماعی را به همراه دارد. هدف این پژوهش بررسي درجه توسعه يافتگي شهرستان¬های استان قزوین در زمينه 27 شاخص مورد مطالعه است. با استفاده از اطلاعات آماری و بهره گیری از مدل آنتروپی و تکنیک تاپسیس و درنهایت نمایش توزيع مكاني - فضايي با نرم افزار gis میزان توسعه يافتگي كشاورزی شهرستان¬های این استان بدست آمد. نتایج حاکی از این است که شهرستان قزوین در سطح بسیار توسعه یافته؛ شهرستان تاکستان در سطح توسعه یافته ؛شهرستان¬های بویین زهرا، آبیک و آوج درسطح متوسط و شهرستان البرز در سطح محروم توسعه كشاورزي قرارگرفته است. شهرستان قزوین با توجه به مرکز استان بودن، برخورداری از وسعت بزرگ و وجود راه ترانزیتی به پایتخت و سایر مراکز استان ها توانسته از سطح توسعه کشاورزی بالایی برخوردارباشدو سایر شهرستان ها نیز با کم شدن شاخص های عدیده و وجود دلایل مختلف از میزان توسعه یافتگی آنان در بخش کشاورزی کاسته شده است. شهرستان البرز به دلیل وسعت پایین خود، وجود مراکز و شهرهای صنعتی ، توجه بیشتر به بخش صنعت و عدم توجه به بخش کشاورزی از توسعه یافتگی در این بخش محروم مانده و درپایین ترین سطح از توسعه قرار دارد.
yusof ghanbari ,
saeedeh salimian
abstract
these days, agriculture is an inseparable part of the economy and one of the axes of development, so the importance of this is visible to everyone. the lack of agricultural development and inequality in the field of agricultural development is the most critical factor of inequality in rural development. recognizing the state of advantage or deprivation of the cities leads to modifying policies and priorities, ultimately leading to the movement toward social justice. this research aims to investigate the degree of development of the counties of qazvin province in the field of 27 studied indicators. the degree of agricultural development of this province's cities was obtained using statistical information, the entropy model, and the topsis technique, and finally, showing the spatial distribution with gis software. the results indicate that qazvin county is highly developed, takestan county is at the developed level, buin-zahra, abyek, and avaj counties are at the medium level, and alborz county is at the deprived level of agricultural development. qazvin county has a high level of agricultural development due to being the center of the province, having a large area, and a transit road to the capital and other centers of the provinces. moreover, other counties have also decreased their level of development in the agricultural sector due to the decrease of many indicators and the presence of various reasons. due to its small size, the presence of industrial centers and counties, more attention to the industry sector, and lack of attention to the agricultural sector, alborz county needs more development in this sector and is at the lowest level of development.
خلاصه ماشینی:
سنجش و تحليل درجه توسعه يافتگي بخش کشاورزي در شهرستان هاي استان قزوين 1 يوسف قنبري 2 سعيده سليميان (تاريخ دريافت ١٤٠١/١/١٨ ـ تاريخ تصويب ١٤٠١/١٢/٢٠) نوع مقاله : علمي پژوهشي چکيده امروزه کشاورزي بخشي جدايي ناپذير در اقتصاد ملي و يکي از محورهاي توسعه است و اهميت اين مهم بر هيچ کس پوشيده نيست .
شهرستان قزوين با توجه به مرکز استان بودن، برخورداري از وسعت بزرگ و وجود راه ترانزيتي به پايتخت و ساير مراکز استان ها توانسته از سطح توسعه کشاورزي بالايي برخوردارباشدو ساير شهرستان ها نيز با کم شدن شاخص هاي عديده و وجود دلايل مختلف از ميزان توسعه يافتگي آنان در بخش کشاورزي کاسته شده است .
لذا هدف اصلي اين پژوهش اين است که با استفاده از آمار هاي موجود، باايجاد شاخص هاي بخش کشاورزي و با استفاده از روش تاپسيس به تحليل وضعيت موجود مولفه هاي بخش کشاورزي در مناطق روستايي شهرستانهاي استان قزوين پرداخته شود براي رسيدن به مفهوم توسعه و برنامه ريزي ابتدا به شناخت وضعيت موجود پرداخته مي شود تا بتوان بهترين راهکار ارائه گردد.
در اين پژوهش براي رسيدن به سطوح توسعه يافتگي شهرستان هاي استان قزوين تلاش شد با بررسي ٢٧ شاخص در ٦ مولفه و به کار گيري مدل آنتروپي وتکنيک تاپسيس به سطح بندي دست يافت .
نتايج به دست آمده از مدل آنتروپي با استفاده از ضريب اولويت شهرستان ها در تکنيک تاپسيس نشان داد که شهرستان قزوين در سطح اول و بسيار توسعه يافته ؛ شهرستان تاکستان در سطح دوم وتوسعه يافته ؛شهرستان هاي بويين زهرا، آبيک و آوج درسطح سوم ومتوسط و شهرستان البرز در سطح چهارم ومحروم توسعه کشاورزي قرار گرفته است .