چکیده:
تبلیغ دین از بهترین روش در انتقال پیام الهی به دیگران است، و قرآن کریم بهترین و کامل ترین منبع برای آشنایی با شیوههای تبلیغ و نیز یادگیری نوع تبلیغ دین اسلام است. آیات قرآن شیوه های متفاوتی را برای نوع تبلیغ دین اسلام بیان نموده است که آشنایی با آنها بر هر مبلّغی ضروری است. بر این اساس این مقاله در صدد بیان این پرسش است که شیوههای تبلیغ دین در قرآن چیست؟ این پژوهش درصدد بیان شیوههای خداوند متعال در انتقال پیام دین در قرآن است تا گام مؤثری در ارتقای کیفیت تبلیغ ارائه نماید. قرآن از روشها و شیوههای مختلف مستقیم و غیر مستقیم برای امر تبلیغ بهره برده است، لازمه تبلیغ صحیح دین، توجه به شیوههای قرآنی آن است که پروردگار از شیوهی بیدار نمودن وجدان ها، یادآوری نعمت ها، توجه دادن به تجربه های تاریخی و سرنوشت پیشینیان، روش تبشیر و انذار و روش معرفی الگو در قرآن کریم استفاده نموده است. توجه به این شیوه ها نقش مؤثری در پیشبرد اهداف دین خواهد داشت. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است و گردآوری داده ها از طریق مطالعه منابع اعم از کتاب، مقاله و پایان نامههای مرتبط صورت گرفته است.
Religion propagation is one of the best ways of conveying the divine message to others, and the Holy Qur'an is the best and most complete source for familiarizing with propagation methods and learning the type of propagation of Islam. The verses of the Qur'an have stated different methods for the type of propagation of the Islam, which are essential for every propagator to be familiar with. In this regard, this article aims to deal with the question that what are the methods of religion propagation in the Qur'an? This research seeks to express the methods of Allah Almighty in conveying the message of religion in the Qur'an in order to provide an effective step in improving the quality of propagation. The Qur'an has used various direct and indirect methods for propagation. It is necessary to properly propagate the religion, to pay attention to the Quranic methods, and Allah has used the method of awakening consciences, reminding of blessings, paying attention to the historical experiences and fate of the predecessors, the method of annunciating and warning, and the method of introducing role models in the Holy Qur'an. Considering these methods will play an effective role in advancing the goals of religion. The research method in this study is descriptive and analytical, and data collection has been carried out through the study of related sources, including books, articles, and theses.
خلاصه ماشینی:
بدین جهت پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این پرسش است که حق تعالی در قرآن کریم از چه شیوههایی برای رساندن پیام خود استفاده نموده است؟ از آنجاکه تبلیغ عامل اساسی در شناخت انسانها به حقیقت دین مبین اسلام است که موجب سعادت و هدایت انسانهاست، توجه به شیوههای قرآنی تبلیغ دین از روشهای کارآمد در نهادینه سازی دین اسلام است.
توجه مبلّغ به تفاوت مخاطبان موجب بهرهبرداری از شیوههای مختلف تبلیغ دین است، بر این اساس بهرهگیری از توجه دادن انسانها به فطرت الهی، استفاده از روش انذار و تبشیر، و معرفی الگو و اسوه میتواند نقش مؤثری در مخاطبان داشته باشد و دقتنظر در این شیوهها جهت پیشبرد اهداف تبلیغ، امری درخور توجه است.
حضرت ابراهیم( از طریق بیدار نمودن وجدان بتپرستان به تبلیغ دین میپرداخت؛ به عنوان نمونه پس از ارائه پرسشی تکاندهنده که در آن عقل و اندیشه افراد مورد خطاب قرار داده است، میفرماید: «أَفَرَأَيْتُمْ مَا كُنْتُمْ تَعْبُدُون»(شعراء:75)، حضرت در ادامه وجدان آنان را مورد توجه قرار میدهد و میفرماید: «أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمُ الْأَقْدَمُونَ * فَإِنَّهُمْ عَدُوّ لِي إِلَّا رَبَّ الْعَالَمِينَ»(شعراء: 77-76) همچنین بعد از شکست بتها، وقتی که با اعتراض بتپرستان مواجه میشود، لحن و خطابش متوجه دلها میشود: «وَقَالَ إِنِّي ذَاهِب إِلَى رَبِّي سَيَهْدِينِ * رَبِّ هَبْ لِي مِنَ الصَّالِحِينَ»(صافات: 100-99) ایشان زمانیکه بتهایشان را درهم میشکند، همه بتها جز بت بزرگ را تکهتکه میکند و امیدوار است که مردم با دیدن این صحنه، بت بزرگ را متهم نمایند (انبیاء: 58-57).