چکیده:
کودکان و نوجوانان، بیشک، بزرگترین سرمایه اجتماعی هستند که در تربیت آنها باید کوشش فراوان انجام شود و در مسیر صحیح جامعهپذیری قرار بگیرند. میتوان گفت کودکان بیش از سایر افراد جامعه آسیبپذیر هستند و به همین خاطر حقوق کیفری کودکان و نوجوانان از نگرانیهای اساسی قدرتهای حاکم بر جوامع است. امروزه توجه به حقوق کودکان و نوجوانان و نگرش نظامند در کلیه سیاستهای آموزشی، تربیتی، فرهنگی، اجتماعی و حقوقی کشور بخشی از روند توسعه و منافع ملی محسوب می شود و دولتها باید در راستای تعهد ملی، انسانی خود در تحقق سیاست جنائی مزبور بودجه، امکانات و منابع انسانی کافی اختصاص دهند.
کودکان و نوجوانان به علت شرایط سنی خاص، از حساسترین و آسیبپذیرترین اقشار جامعه در زمینهی خطرات و آسیبهای متاثر از جرم و بزهکاری هستند که نیازمند مراقبت و حمایت ویژه میباشند و امروزه باید بیش از گذشته به کودکان به عنوان یک موجود کامل انسانی توجه کرد. علاوه بر این جرم علیه کودکان موضوعای نیست که به یک جامعه با یک دوره تاریخی مشخص انحصار شده باشد. در جوامع کهن کودکان به سان کالا و برده یا سایر عوامل اقتصادی و یا حتی وسیله تفاخر و قدرت شناخته میشدند. امروزه نیز اشکال مختلف جرم و نقض حقوق کودکان در جوامع توسعه یافته و توسعه نیافته رخ میدهد و اگر عدم توجه به کودکان و نوجوانان که آیندهسازان آتیه یک جامعه و کشور هستند بروز دهد، باعث دور شدن جامعه از مسیر سعادت و اضمحلال تدریجی جامعه خواهد شد. حقوق کیفری کودکان و نوجوانان را میتوان نظام حقوقی ویژه و افتراقی که در حوزه بزهکاری و بزهدیدهگی کودکان و نوجوانان که بر حسب شرایط ویژه و متفاوت آنها نسبت به بزرگسالان باید اتخاذ نموده دانست. حقوق کیفری کودکان و نوجوانان در ایران به درستی توانسته است استقلال نسبی خود را در حمایت و حراست از جامعه هدف خود داشته باشد و سعی بر دادن پاسخی موثر نسبت به مشکلات کودکان و نوجوانان داشته باشد. در نوشته پیش رو به اختصار به سیاست کیفری کودکان و نوجوان در نظام حقوقی ایران خواهیم پرداخت.