چکیده:
ولایت فقیه یکی از با سابقه ترین بحث ها در فقه شیعه بوده است که با استقرار نظام جمهوری اسلامی بحث
پیرامون مشروعیت حکومت ولایت فقیه به صورت مستقل ادامه پیدا کرده است . دراین مقاله به دیدگاه های
مختلف در اندیشه سیاسی غرب و اسلام به تفکیک اهل سنت و شیعه درباره منشاء مشروعیت یک حکومت
اشاره شد. در ادامه به پاسخ به سوال اصلی «منشاء مشروعیت حکومت ولایت فقیه » مد نظر قرار گرفت و دو
نظریه اصلی یعنی نظریه « انتصاب » ونظریه « انتخاب » مورد نقد و بررسی قرار گرفت و نظریه انتصاب از
منظر نویسنده تایید و پذیرفته شد .
خلاصه ماشینی:
١ بنيادهاي عـلم سـياست ، ص ١٠٥ ٢ تجزيه و تحليل جديد سياست ، ص ٧٠ ٣ بنيادهاي عـلم سـياست ، ص ١٠٦ ٤جامعه شناسي سياسي ،ص ٤٣ ٥بنياد هاي علم سياست ، ص ١٠٧ ٦ سياست هاي مقايسه اي ،ص ٨٧ در ديدگاه هاي شش گانه اهل سنت در چگونگي تعيين جانشين پيامبر اکرم صل الله و عليه و آله نيز حکومت به عنوان امري که خداوند به مسلمين سپرده است و هر گونه تصميم آنها درانتخاب حاکم و يا خليفه ، مشروعيت حکومت او را به دنبال دارد.
دومين فقره حديث جمله «فانهم حجتي عـليکم و انا حجۀ الله »است ،به قرينه ء اين که امام تنها در بيان حلال و حرام حجت الهـي بر مردم نيست ، بـلکه در هـمه زمينه ها قول و فعل او حجت است ، روشن ميشود که مقصود از حجت بودن فقها از جانب امام (عج )نيز تنها حجت بودن در بيان مسايل حلال و حرام شرعي نيست ، بلکه در همه زمينه هاي مربوط به حـيات فردي و اجتماعي افراد حجت ميباشند، در اين صورت قول و فعل آنان در امر حکومت و مديريت جامعه بر مبناي قوانين اسلام حجت بر مردم خواهد بود، و اين همان ولايت فقيه است ،يعني امام (عـج )مـنصب رهبري جامعه را در عصر غيبت به مجتهدان شيعه تفويض کرده 2 است .
در مقابل نظريه انتخاب بيان مي کند که فقهاء از طرف امام به صورت مستقيم منصوب نيستند بلکه خداوند انتخاب حاکم و والي را با رعايت شرايط به دست مردم سپرده است و مشروعيت الهي به واسطه انتخاب آنها محقق مي شود .