چکیده:
هدف پژوهش حاضر تبیین و تحلیل نگاه امام موسی صدر در باب مناسبات دین و آزادی است. این پژوهش براساس روش منطق درونی اندیشه به بحث پرداخته است. یافتهها نشان داد که انسانسازی و جامعهسازی صدر در لبنان مبتنی بر این است که مردم باور کنند میتوانند آزاد باشند و از آزادی خود به منظور تعیین سرنوشت خویش بهرهمند شوند. در واقع تا آدمیان احساس نقشآفرینی نکنند، ممکن نیست که وارد صحنههای اجتماعی و سیاسی شوند. بر این اساس امام صدر با چنین نگاهی به ارزش آزادی توجه میدهد و مردم و جامعه را تشویق مینماید که از آزادی برخوردار شوند تا بتوانند به احیاء و مسؤولیتپذیری خویش مبادرت ورزند. از این منظر آزادی ارزش والا و جایگاهی ویژه مییابد که همواره باید از آن محافظت شود.
The purpose of this study is to explain and analyze the view of Imam Musa Sadr on the relationship between religion and freedom. This research is based on the method of the internal logic of thought. The findings show that Sadr's humanization and socialization in Lebanon are based on people believing that they can be free and use their freedom to determine their destiny. In fact, it is not possible for them to enter the social and political arenas until people feel role-playing. Accordingly, with such a view, Imam Sadr pays attention to the value of freedom and encourages the people and society to enjoy freedom so that they can revive and take responsibility. From this perspective, freedom has a high value and a special place that must always be protected.
خلاصه ماشینی:
يافته ها نشان داد که انسان سازي و جامعه سازي صدر در لبنان مبتني بر اين است که مردم باور کنند ميتوانند آزاد باشند و از آزادي خود به منظور تعيين سرنوشت خويش بهره مند شوند.
به ويژه ، اين مهم با توجه به فضاي متکثر جامعه لبنان بسيار اهميت مييابد که آيا صدر آزادي را به عنوان مهم ترين ويژگي انسان ها، فارغ از هر تعلقي، به رسميت ميشناسد يا خير؟ مبحث آزادي، گذشته از اينکه به عنوان يک ويژگي آدمي به شمار ميآيد و از اين منظر اهميت مييابد، از حيث ديگري نيز واجد گفتگو است ، مبني بر اينکه آيا اين بحث سابقه اي در فکر اسلامي دارد يا خير.
البته همه گفته هاي صدر درباره ارزش ، اهميت و جايگاه آزادي به معناي آن نيست که هدف گذاري آزادي منظور و مراد وي نبوده و عنصر ارزشمندي چون خير مورد توجه او نباشد و آزادي فينفسه براي او واجد ارزش تلقي شود، بلکه صدر تصريح ميکند که «تنها اختيار و آزادي اراده نميتواند براي انسان فضيلت ايجاد کند، بلکه همه کرامت و فضيلت انسان در اين است که راه خير و صواب را اختيار کند و پيمودن اين راه فقط به وسيله علم ممکن خواهد بود، همان علم و دانشي که عنصر اصيل و پايه اساسي مقام نمايندگي و خليفة اللهي انسان در روي زمين است » (امام موسي صدر، ۱۳۸۳: ج ۲، ص ۱۱۱).
اگرچه امام موسي صدر با توجه به سخنانش درباره موانع آزادي، راه حل هايي نيز براي گذار از موانع ارائه ميکند، اما مهم ترين سخن وي در اين زمينه اصل آزادي است .